Saturday, June 6, 2009

Μάθημα ζωής και θανάτου

Είχα φτάσει στο Μέγαρο Μουσικής 2 ώρες περίπου πριν από τη διάλεξη. Η ουρά ξεκίναγε από τα βάθη του Μεγάρου και κόντευε να φτάσει... στην προηγούμενη στάση του μετρό. Και μια ουρά με πάχος μικρής παρέας! Ετοιμάστηκα να φύγω, καλός ο Γιάλομ, έχω διαβάσει όλα τα βιβλία του, μου αρέσει η σκέψη, ο λόγος και η γραφή του, αλλά ούτε ο νέος μεσσίας να ήταν δεν θα έμενα τόσες ώρες όρθια για χάρη του. Μπροστά μου ένα ταξί αποβιβάζει μια ανάπηρη κυρία. Τη βοηθάω να βγει και, μπαίνοντας στο ταξί της, τη βλέπω να πηγαίνει προς την ουρά,βαδίζοντας με μεγάλη δυσκολία. "Φαντάζομαι ότι θα την αφήσουν να προηγηθεί" λέω φωναχτά τη σκέψη μου και ο ταξιτζής επωφελείται για να του λύσω την απορία, τι θέλουν όλοι αυτοί εδώ. Θα μιλήσει ένας διάσημος συγγραφέας και ψυχίατρος με θέμα το φόβο του θανάτου ή μάλλον... το πώς να αντιμετωπίζεις το φόβο του θανάτου...

Μερικές φορές η σκέψη μας αγκιστρώνεται απελπισμένα από οτιδήποτε θα την πάρει μακριά έστω και για λίγο από μια αναπόδραστη πραγματικότητα. Για μένα η κυρία αυτή ήταν το όχημα της φυγής σε μια από τις πιο δύσκολες νύχτες της ζωής μου. Η ελπίδα που την κράτησε όρθια εκεί που εγώ το έβαλα στα πόδια έντρομη. Ποια ήταν άραγε η δική της ανάγνωση στον Κήπο του Επίκουρου, από πού άντλησε παρηγορία και δύναμη; Τι είχε μέσα του ο Κήπος για κείνη;
Για μένα;
Τι αξία έχουν για μένα αυτές οι καλογραμμένες εφαρμογές φιλοσοφικών και ψυχολογικών θεωριών, συνδυασμένες με την πείρα ζωής και εργασίας ενός καλού ψυχιάτρου;
Να ζεις την κάθε μέρα σου σαν να είναι η τελευταία. Να ζεις, όπως ακριβώς θα ζούσες, αν ήξερες ότι δεν σου μένει παρά πολύ λίγος χρόνος, κάνοντας ακριβώς αυτό που αγαπάς, αυτό που σε κάνει να ξεχνάς και χρόνο και θάνατο. Μερικοί δεν το ξέρουν αυτό ή μάλλον το ξεχνάνε μέσα στο βιοπορισμό, στους καταναγκασμούς που μας επιβάλλει ο έξω και ο μέσα μας κόσμος, ο αλλότριος. Ο άνθρωπος που ήταν πεσμένος άψυχος στο χωράφι του εκείνη τη δύσκολη νύχτα, το ήξερε πολύ καλά κι ας μην είχε διαβάσει ούτε Γιάλομ ούτε Επίκουρο. Πέρασε θάλασσες μακρινές, μπαρκάρισε σε βαπόρια πολλά, βγήκε σε ξένες στεριές, έζησε χρόνια μετανάστης στη σύγχρονη γη της επαγγελίας και μόλις απαλλάχθηκε από όλα αυτά τα καταναγκαστικά, γύρισε στο μόνο πράγμα που αγαπούσε, όπως όλοι οι συντοπίτες του. Στη γη του. Καμάρι του οι περιποιημένοι κήποι, οι αμασιές με τα διάφορα ζαρζαβατικά, οι νυχτοί οι φρεσκοποτισμένοι, οι άλωνες οι γεμάτες καρπό, τα κελιά τα καθαρά και φιλόξενα για ζώα και γεννήματα, το κονάκι του δροσερό και ασπρισμένο, η χαμολάκα ξέχειλη νερό και τα καινούρια δεντράκια πατρικά προφυλαγμένα με πλέγματα. Στα χέρια του η πρώτη πατάτα δεν πρόλαβε να γίνει υπόσχεση καλής σοδειάς, στο κελί το τελευταίο δεμάτι άχυρα δεν πρόλαβε να δεθεί με το σκοινί. Οι δουλειές που έμειναν στη μέση μας πέρασαν κι εμάς γλυκά και ήσυχα στην ανάπαυση πάνω στη γη, μέσα στη γη. Σαν να μας δίδαξες, θείε, πως δεν χρειαζόμαστε φιλοσόφους και μάγους της ψυχής για να μάθουμε να πεθαίνουμε. Αρκεί να ζούμε κοντά με τη γη και την ψυχή μας. Αρκεί να μάθουμε να ζούμε.

18 comments:

Θερσίτης said...

Είδες ποιοι είναι δάσκαλοι ζωής, φιλενάδα; Να τον θυμάστε με αγάπη και ως δάσκαλο ζωής.

meril said...

Ναι γλυκιά μου
αρκεί να μάθουμε να ζούμε....

vagnes said...

...υπάρχει άλλη παρηγοριά πέρα από την ελπίδα μιας συνάντησης αργότερα...έστω κι αν αυτό μπορεί να είναι ένα ψέμα;
Έζησε με την αλήθεια, δώσε και πάρε ελπίδα συνάντησης από ένα ψέμα... που δεν μπορείς να μου αποδείξεις ότι είναι ψέμα.

Τη ζωή μας -όλοι- τη βλέπουμε με μια προσωπική αποψη που τις πιο πολλές φορές είναι ψευδαίσθηση.
Τι μας χαλάει άλλη μια, που είναι η μόνη που μπορεί να μας ανακουφίζει από τον πόνο και που ενδέχεται να μην είναι τελικά ψευδαίσθηση;

gyristroula2 said...

θερσίτη, τελικά τα πιο μεγάλα μαθήματα τα δίνουν οι λιγότερο πεπαιδευμένοι, οι πιο...φυσικοί άνθρωποι, που έλεγε κι ο παππούς Αλέξανδρος.

gyristroula2 said...

μεριλού, είμαστε στο ίδιο μήκος κύματος πάλι. Σ' ευχαριστώ...

gyristroula2 said...

vagnes, αυτή την πίστη θα την πλήρωνα με το ακριβότερο τίμημα, πίστεψέ με, φίλε μου. Δεν μου χαρίστηκε ποτέ η ευλογία της και ζηλεύω όσους την έχουν. Δεν μπορώ όμως να την οικειοποιηθώ, όσο και ανακουφιστική να είναι, γιατί δεν μου ανήκει.

Λορελάη said...

γυριστρούλα μου, δεν έχω λόγια... γι' αυτά που λες, για την αγάπη σου, για την μνήμη, για το καλό ταξίδι σ' έναν άνθρωπο όμορφο και ολόκληρο... νάσαι καλά καλή μου, να τον θυμάστε κι αυτόν και τη σοφία του...

NdN said...

Δυστυχώς οι καταναγκασμοί είναι τέτοιοι που δεν μπορούμε να ζούμε σαν να ήταν η τελυταία μας μέρα. Νομίζω ότι είναι υγιές να κάνουμε όνειρα για το μέλλον και τα όνειρα για να πραγματοποιηθούν θέλουν θυσίες. Το ζήτημα είναι να ζεις καλά με αυτά που σου προσφέρονται, με αυτά που έχεις. Κάπου εκεί νομίζω ότι είναι η ισορροπία του συστήματος.

Θετικό ότι ο θείος σου, κάποια στιγμή μετά από όλα αυτά που έκανε, γύρισε σε αυτό που αγαπουσε περισσότερο. Σημαίνει ότι ένοπιωσε ότι ολοκλήρωσε τον κύκλο του. Γυριστρούλα μου να είστε καλα να τον θυμάστε.

Διονύσης Μάνεσης said...

Φοβάμαι πως στων κοινών τόπων τα μέρη θα περιπλανηθώ. Απ' αυτά που γράφεις, απ' τον τρόπο που τα γράφεις, μια αύρα αλήθειας και καθαρότητας μου έρχεται, ψιθυρίζοντας μυστικά για τη ζωή. Αυτή που δύσκολα καταφέρνουμε εμείς, εδώ, τώρα και που απλούστερα (φαίνεται πως) κατάκτησε ο θείος στις θάλασσες και στα χώματά του.
Αξιώνεται η ζωή έτσι, πονάει λιγότερο ο θάνατος.

gyristroula2 said...

Τελικά, Αγγέλα μου, αυτό που ήρθε πιο ξαφνικό κι από το θάνατό του ήταν η συνειδητοποίηση ότι ζούσαμε δίπλα 40 χρόνια και δεν είχα μια άσχημη θύμηση από αυτόν τον άνθρωπο.

gyristroula2 said...

ndn, σίγουρα οι καταναγκασμοί μας επιβάλλουν πολλά, αλλά όχι τόσα όσα επιβάλλουμε εμείς στον εαυτό μας, στερώντας του αυτά που πραγματικά θέλει. Πάντα υπάρχει χώρος για επιλογές, ακόμα και στο πιο ασφυκτικό πλαίσιο ζωής.

gyristroula2 said...

Αχ, διονύση, πού τους είδες τους κοινούς σου τόπους;
Στην πραγματικότητα όλα αυτά ασκήσεις επί χάρτου είναι, η απώλεια δεν φιλοσοφείται, προσπαθείς να εκλογικεύσεις για να αποδεχτείς, αυτό είναι όλο.

giorgos_st said...

Γυριστρούλα η απώλεια των αγαπημένων μας είναι πάντα οδυνηρή ακόμα και μέσα στη νομοτέλεια της.Στην περίπτωση το ξαφνικό και το απροσδόκητο είναι μια αφορμή για περισυλλογή όλων μας.

Βραχονησίδα said...

Τελικά η γνώση πρέπει να περάσει πάντα μέσα από την απώλεια των πολύτιμων... ακριβή γνώση...
Ας αρχίσουμε να μαθαίνουμε λοιπόν γρήγορα μήπως κερδίσουμε το χαμένο καιρό ζώντας. Νά'σαι καλά. Σε φιλώ.

Ψαράκης Κ. said...

Αν θέλει κάποιος να μάθει κάτι πρέπει να βρει δασκάλους σαν τον θείο σου.Αν θέλει να μάθει να μιλά γι αυτό που διδάχτηκε θα χρειαστεί τον Γιαλόμ
Αλλά να ξεκινάς απο τον Γιαλόμ (και συνήθως να παραμένεις εκει) δεν ειναι οτι καλύτερο.
Εχεις λοιπόν δίκιο.

gyristroula2 said...

Γιώργο, είναι πράγματι πολύ δύσκολο για τους δικούς του, αλλά για κείνον πιστεύω ότι ήταν το καλύτερο τέλος.

gyristroula2 said...

βραχονησίδα μου, αυτή είναι η μεγαλύτερη αλήθεια, χάνοντας μαθαίνουμε να εκτιμάμε τη ζωή. Το θέμα είναι όμως πως εύκολα ξεχνάμε ότι οδυνηρά μάθαμε.

gyristroula2 said...

Κωστή, πολλές φορές αναρωτιέμαι ποια είναι πιο σημαντικά από αυτά που ήξερε ο θείος μου και τι περισσότερο μου έμαθαν τα βιβλία. Μου θυμίζει αυτό που έλεγε ο Πικάσο ότι προσπαθούσε να μάθει να ζωγραφίζει σαν παιδί. Έτσι κι εμείς προσπαθούμε να φτάσουμε στις πρώτες μεγάλες αλήθειες, που "ξεχάσαμε".

Με τον Μάνο Λοΐζο, το 1979

  Στον Άη Γιώργη στου Φαράλη, είδα το Μάνο Λοΐζο, τον Απρίλιο του 1979. Ήταν Δευτέρα του Πάσχα και είχε έρθει με την παρέα του Γιώργου του Δ...