Sunday, October 12, 2008

Οι ελιές που δε μάζεψα.


Ποτέ δεν ήμουν στις ελιές. Πάντα είχα σχολείο, δημοτικό, γυμνάσιο, μετά σπουδές, μετά δουλειά...
Κάθε φορά που έβλεπα τα λάινα φορτωμένα με καρπό, ζήλευα. Το χορταράκι από κάτω είχε πρασινίσει, τα πρινολούλουδα, τα πιο πρώιμα λουλουδάκια, είχαν ξεμυτίσει, αυτό ήταν το στρώμα που θα δέχονταν το ραβδισμένο καρπό και σ' αυτό θα γονάτιζαν να τον μαζέψουν, γυναίκες, άνδρες, παιδιά. Τα πολύ μικρά παιδιά κι όσα δεν πήγαιναν γυμνάσιο, όχι εγώ. Οι άνδρες συνήθως ράβδιζαν τον καρπό με μεγάλα καλάμια, τις ραβδιστήρες, ή σκαρφάλωναν στα δέντρα για να ρίξουν τις ελιές από τα πιο ψηλά κλαδιά ή κλάδευαν με πριόνια τα πολύ μεγάλα δέντρα, για να κάνουν πιο εύκολη τη δουλειά. Δεν στρώναμε τότε λιόπανα, ούτε είχαμε τσουγκρανάκια να μαδάμε τις ελιές, όπως τώρα. Τα παλιά λάινα ήταν πανύψηλα, αϊβαλιώτικα τα έλεγε η γιαγιά μου, όχι όπως αυτά που έχουμε τώρα, που τα πιο παλιά τα φύτεψε ο πατέρας μου, όταν γεννήθηκα. Δίνουν καλύτερο και περισσότερο λάδι, είναι πιο όψιμα, αλλά τους λείπει αυτή η...γνησιότητα του γηγενούς, η αριστοκρατία της καταγωγής (εεε, μην κατηγορηθώ για υποστηρικτής της αρίας...ελιάς). Τα παλιά χρόνια μάζευαν ό,τι έπεφτε από το δέντρο, τις καλές μαζί με τις "κοσφερές", τα "ξερόνια", και έβγαζαν ένα λάδι μπαρούτι. Αυτό όμως ήταν η επιβίωσή τους, δεν είχαν την πολυτέλεια να διαλέξουν. Τα νεότερα χρόνια, γίνονταν προσεκτική επιλογή στο μάζεμα και το λάδι έβγαινε καλύτερο, αλλά όχι όπως αυτό που βγαίνει τώρα από τα λαϊνάκια με μηδέν οξέα. Αναρωτιέμαι όμως μήπως γι' αυτό τα φαγητά δεν έχουν εκείνη την παλιά γεύση, την αλησμόνητη. Οι τηγανητές πατάτες της γιαγιάς μου, που δεν τις έχω ξαναφάει ποτέ από άλλη μαγείρισσα,τώρα που το σκέφτομαι, ίσως όφειλαν τη μοναδική γεύση τους στα λάδια που χρησιμοποιούσε χωρίς διακρίσεις...εξευγενισμού.
Κάθε τέτοια εποχή λοιπόν, όλα ήταν έτοιμα,κοφίνια, καλάθια, τσουβάλια, καυκιά (γκαζοντενεκέδες, που ήταν και η μονάδα μέτρησης του καρπού και του λαδιού, αντίστοιχα), ραβδιστήρες, όλο το συγγενολόι και οι χωριανοί, τα φαγητά στις "καστανιές", το κρασί, το ρακί, οι λουκουμάδες, τα χοιρινά, αν είχαν προηγηθεί χοιροσφάγια, τα ειδικά ρούχα (μόνο τότε φόραγαν παντελόνια οι γυναίκες), το λιοτρίβι, η βίδα, όπως τη λέμε εδώ, τα ζώα που θα κουβαλούσαν τον καρπό.
Μόνο εγώ έλειπα. Και τα έχανα όλα, το μάζεμα, τα αστεία κάτω από τα λάινα, τις ιστορίες των παλιών, τα κουτσομπολιά, τα γλέντια στις βίδες που συχνά ήταν η ευτυχής κατάληξη όλων αυτών.
 Ήθελα να είμαι εκεί που περίμεναν να βάλουν λάδι στα φαγητά κατευθείαν με το λαγήνι από τη βίδα. Να ακούσω εκείνη την παλιά ιστορία, τότε στα δύσκολα χρόνια τα μετεμφυλιοπολεμικά, που μια παρέα γλεντζέδων "κουκουέδων" σε μια βίδα, κατέληξε στην αστυνομία από κάρφωμα και διανυκτέρευσαν μεθυσμένοι εκεί, μέχρι να τους βγάλει ένας χωριανός τους την άλλη μέρα. Να ακούσω για το λιοτρίβι του παπά, που δεν άφηνε κανέναν να φύγει ξεμέθυστος, του μπαρμπα- Αντώνη, που έβγαζε με τη φούχτα λουκάνικα από την μπουρνιά για μεζέ, και του γέρο- Χαρτσά που βούτηξε μέσα στο λάδι, παραπατώντας από το μεθύσι. Απορώ πώς δε μίσησα τα σχολεία που με απόκοβαν από τη ζωή της κοινότητας. Φαίνεται ότι όταν ξεκόβεις τόσο πολύ, "ξενώνεσαι", δεν ξέρεις ότι λείπεις.
Αφού και τώρα που σας γράφω, οι άλλοι μαζεύουν, εμένα με άφησαν να μαγειρέψω.
Δεν με πήραν στις ελιές.

10 comments:

Θανασης Ξ. said...

Θα μπορούσε κανείς να το θεωρήσει ..λαογραφικό το κείμενο ετούτο, κάποιος άλλος να το ..προεκτείνει μέχρι τις αρετές της μεσογειακής κουζίνας, ένας τρίτος να το βραβεύσει σαν σπάνια 'συγκομιδή' λέξεων που υπερέχει της -ορίτζιναλ- συλλογής ελαιοκάρπου, τέλος πάντων, εγώ και μιας που είμαι ο πρώτος που αφήνω το σχόλιό μου, οφείλω να σας προειδοποιήσω:
Δεν έχω διαβάσει πιό ερωτικό, πιό αισθησιακό κείμενο για τις ..ελιές !!

Κατάλληλο, λοιπόν, αλλά με απαραίτητη την γονική συναίνεση !!

ΥΓ. Γυριστρούλα μου, καλύτερα που δεν πήγαινες παιδί μου (χα χα)..

loyk said...

iΣυμπασχω γυριστρουλα μαζι σου.
Μου λειπει κι εμενα αυτη η διαδικασια,τα προβληματα της καθημερινοτητας ,μας διωχνουν μακρια απο ολα αυτα που μας ενωνουν με τον τοπο μας και τη γη μας.
Εμενα μου λειπει βρε γυριστρουλα η φωνη των δικων μου ανθρωπων που εφυγαν,τους ακουω να φωναζουν σκαρφαλομενοι πανω στα δενδρα και η μυρωδια του αγουρου λαδιου.
Ομοιοπαθεις γυριστρουλα

vagnes said...

Εχετε ευλογημενους τοπους που εχουν απ ολα, λαδι, ελιες, αφθονα ψαρια, γιατι αραγε οι πολλοι φευγουν απο τα νησια και διαλεγουν Αθηνα πχ;

gyristroula2 said...

Είδες, θανάση, τα απωθημένα έχουν πάντα μια τέτοια χροιά, οι απαγορευμένοι καρποί επίσης. Γι' αυτό, καλό είναι να πηγαίνουμε στις ελιές.
loyk, έτσι είναι, η γη μάς ενώνει με τους ανθρώπους με τους πιο ισχυρούς δεσμούς. Καμιά καθημερινότητα δεν μπορεί να τους σπάσει, να είσαι βέβαιος. Να πας στις ελιές και θα το δεις, όλα ξανάρχονται.
vagnes, στο έχω ξαναπεί νομίζω, η ζωή στα νησιά είναι δύσκολη, εσύ ζεις σε μια επαρχιακή πόλη που μπορεί να σου προσφέρει και την επαφή με τη φύση και με τον πολιτισμό ταυτόχρονα. Αυτός είναι ο ιδανικός τόπος να ζεις, κατά τη γνώμη μου. Για το νησί μου, έχω ακούσει πολλές φορές από ντόπιους τη φράση "καταραμένος τόπος" και, πίστεψέ με, δεν είναι επειδή δεν το αγαπούν.

Θερσίτης said...

Έλα, μην γκρινιάζεις για το νησί σου. Σ' το έχω ξαναπεί πως όσοι δεν έχεις ρίζες στην επαρχία είναι οι πιο άτυχοι. Κατάλαβέ το και κατάλαβέ τους, τυχερή.
Όμορφη περιγραφή και κυρίως η γλωσσική ιδιαιτερότητα.

NdN said...

ούτε εγώ έχω μαζέψει ελιές, αλλά εχω μαζέψει ρίγανη! Μετράει; :)

Πολύ όμορφο κείμενο gyristroula. Πάντως εγώ αν ήμουν εκεί, θα καθόμουνα σπίτι και θα περίμενα να μαγειρεψεις. Πολύ δουλειά εδώ στα ξένα, μόνο για ελιές δεν είμαι!

Καλημέρα!

meril said...

Πολύ γλυκό πολύ όμορφο κείμενο....

Ό,τι δεν γευτήκαμε (έστω και το μάζεμα των ελιών) μένει απωθημένο μα μη στενοχωριέσαι για το τώρα
Έτσι κι αλλιώς η παλιά γλύκα έχει χαθεί όλοι βιάζονται να τελειώσουν κι οι κουβέντες τα γέλια και τ' αστεία λιγοστεύουν

Όπως και να χει τυχεροί είμαστε
Έστω κι έτσι έχουμε έρθει σε επαφή με σταθερά πράγματα

gyristroula2 said...

θερσίτη, ρίζες σου είναι εκεί που αγαπάς και σ' αγαπούνε. Ξέρεις πόσους επήλυδες ξέρω που έχουν γίνει πιο ντόπιοι από τους ντόπιους στον τόπο μου; Κι εγώ νιώθω τις ρίζες μου και στη Σύμη, που έζησα μόνο τρία χρόνια, γιατί αγαπηθήκαμε πολύ μ' αυτό το νησάκι. Όσο για το ιδίωμα, ξέρεις άκουγα πουρνάρι και δεν ήξερα ότι είναι ο δικός μας ο πρίνος (έτσι και στον Ηρόδοτο), νόμιζα ότι είναι άλλο δέντρο. Είναι δύσκολο να περιγράψεις τον κόσμο σου σε άλλη γλώσσα από τη μητρική.
Αφού έχεις μαζέψει ρίγανη, ndn, ξενιτεμένο μου, σου αξίζει μια ολόκληρη φουρτάλια μόνο δική σου, γιατί πολλοί συνομήλικοί σου νομίζουν ότι κι αυτή είναι εξωτικό μπαχαρικό.
Μεριλού μου, έτσι είναι, έχουμε γεμίσει τις τσέπες μας για πολλή μελλοντική ξηρασία. Καλή σου μέρα. Καλημέρα σε όλους.

giorgos_st said...

Εχω πληγωθεί από τις ελιές κι'ακόμα πληγώνομαι...
Μια πληροφορία τεχνικού χαρακτήρα. Στο τηγάνι το πιό καλό λάδι είναι το ελαιόλαδο (σε σχέση με τα άλλα λάδια) αλλά στις θερμοκρασίες του τηγανιού τα ελαφρά (χαμηλής οξύτητας)λάδια γίνονται όπως και τα βαρύτερα. Γι'αυτό και πολλοί παραγωγοί παραδοσιακά κρατούν τα βαρύτερα λάδια για το τηγάνισμα (για να έχουν για σαλάτα ή φαγητό το ελαφρύ ή να το πουλήσουν που είναι πάντα ακριβότερο) Μύθος δηλαδή για τις πατάτες της γιαγιάς πως είναι νοστιμότερες εξ'αιτίας του βαρύτερου λαδιού, μάλλον εξ αιτίας της γιαγιάς και μόνο ήταν τόσο νοστιμες.

gyristroula2 said...

Γιώργο, αλήθεια; Περίμενα από σένα το πιο ανελέητο πείραγμα. Με ξάφνιασες...
Το υποπτευόμουν αυτό για τις πατάτες. Οι γεύσεις δεν επαναλαμβάνονται. Όπως οι άνθρωποι.

Cyber Sex

  Όταν πρωτομπήκε στο ίντερνετ, εκεί στα μισά της τελευταίας δεκαετίας του προηγούμενου αιώνα, σκέφτηκε ότι είχε μια ωραία ευκαιρία να βελτι...