Την είχα γνωρίσει πριν από λίγα χρόνια σε ένα ταξίδι προς την Άνδρο. Μου μίλησε πρώτη. Πρέπει να την εντυπωσίασε μια σουρεαλιστική σκηνή. Με την κόρη μου είχαμε επισκεφθεί το μαγαζάκι με τα αρώματα του πλοίου και ήταν η ώρα της...γευσιγνωσίας των αρωμάτων που είχαμε κουβαλήσει. Και να την ενόχλησε το εγχείρημα, δεν το έδειξε καθόλου, αντίθετα, μας έπιασε κουβέντα σαν να μας γνώριζε. Ξεχάσαμε τους υπόλοιπους και χαθήκαμε σε μια συζήτηση ταξίδι στο χώρο και στο χρόνο. Το να μιλάς με τη Μαρίνα Καραγάτση είναι σαν να ανταμώνεις με κόσμους που μόνο στη φαντασία σου υπήρχαν και τώρα ζωντάνεψαν όλοι μαζί: Ο Καραγάτσης, ο Εμπειρίκος, ο Ελύτης, γίνονται καθημερινοί άνθρωποι, κάθονται δίπλα σου, τους αγγίζεις, τους βλέπεις να σχεδιάζουν καθισμένοι στα μπαγκάλια μιας αυλής, ένα απόγευμα Αυγούστου, να ανοίξουν ένα μπακαλικάκι στην Αθήνα το χειμώνα. Και γελάνε σαν παιδιά. Και γελάνε όπως γελάνε οι μεγάλοι ποιητές.
Μέσα από τα λόγια της ζωντανεύει ο τόπος της, ο τόπος μου, η Άνδρος, οι κοπέλες του, (η μάνα μου), που δούλευαν στα σπίτια των πλουσίων καραβοκύρηδων και αρχόντων στην Αθήνα, (στο σπίτι της). Στα καράβια τους μπάρκαραν οι θείοι μου, ο πατέρας μου. Στα καράβια του παππού της, του προπαππού της, των συγγενών της.
Στην Άνδρο του '50, η Μαρίνα γεύεται τη συντροφιά των ποιητών, το φως, το βράχο. Φωτογραφίζεται δροσερή από τον Εμπειρίκο στο Μπατσί. Δεν το ήξερα τότε. Βρέθηκα μπροστά της σε μια έκθεση φωτογραφίας του Εμπειρίκου, λίγο καιρό μετά, κι ενώ πολλά είχαν αλλάξει και στη δική μου ζωή. Η Μαρίνα στο πλοίο με το βιβλίο και το γάτο, η Μαρίνα δίπλα στη θάλασσα, το χθες, το σήμερα, το αύριο. Εγώ και η φωτογραφία και τα μεγάλα μαύρα μου γυαλιά.
Χθες πήρα το καινούριο της βιβλίο( Το ευχαριστημένο ή οι δικοί μου άνθρωποι), σήμερα το τέλειωσα. Δεν άντεξα να το καθυστερήσω άλλο.
Ήταν όλοι εκεί. Όλα. Η ζωή της. Ο πατέρας της, η μάνα της, η γιαγιά της.
Το νησί. Η Αθήνα του '50. Η ανδριώτικη κοινωνία, η ντοπιολαλιά (αχ αυτές οι αιτιατικές μας που μοιάζουν ονομαστικές), τα πανηγύρια, η Χώρα. Αληθινοί άνθρωποι, μυθικοί άνθρωποι. Ο συγγραφέας και οι δαίμονές του. Ο πατέρας και ο μύθος του.
Η Λασκαρώ, η Ανδριώτισσα υπηρέτρια, η Μίνα, η Ανδριώτισσα αρχόντισσα, τις ενώνει η ίδια ματιά, η ίδια ψυχή. Η ψυχή της. Η ψυχή μας.
Στο αυλιδάκι της Άνδρου που ζωγράφισε η μάνα της, το σκηνικό της τελευταίας πράξης, του μικρού της παραδείσου. Σε μια γωνιά του κι εγώ μαγεμένη. Είναι και δικός μου αυτός ο παράδεισος, τώρα πια...
Η φωτογραφία:Ιούλιος 1955. Μαρίνα Καραγάτση, Οδυσσέας Ελύτης στο Μπατσί. Από το λεύκωμα «H Ανδρος του Ανδρέα Εμπειρίκου»
5 comments:
Όλα εκεί και η συγκίνηση που όπως είπε ο φίλος δύσκολα να αλαλυθεί και να εκφραστεί με λέξεις....
Γυριστρούλα μου τι ωραία πρόταση και τι ωραία παρουσίαση της πρότασης! Ανοίγει η καρδιά σου μόνο βλέποντας πώς άνοιξε η δική σου καρδιά, έτσι όπως ζωντάνεψαν ζεστά και τρυφερά όλα μαζί, το νησί, οι ποιητές, οι αγαπημένοι άνθρωποι, το χτες και το τώρα... Δεν ξέρω τι να πρωτοχαρώ, την πληροφορία ή τη δική σου ματιά..
φιλιά καλή μου :)
Γνωρίστηκες λοιπόν με τη Μαρίνα των Βράχων. Εσύ δέθηκες με τη Μαρίνα κι εγώ με τον Καραγάτση. Τότε που πέθαινε εγώ γεννιόμουν. Εκεί που με κυοφορούσε η μάνα μου αυτός περιτριγύριζε, για να πάρει τη γλώσσα του λιμανιού, να την κάνει το 10.
Ωραίες συναντήσεις, με ωραίους ανθρώπους, σε ωραία μέρη, κάτω από ωραίες συγκυρίες...είναι ωραία η ζωή έτσι..
..Έτσι κι αλλιώς, δηλαδή! :-)
Μεριλού μου, δεν είπα τίποτα, μόνο αυτή τη συγκίνηση διέσωσα. Αδίκησα το βιβλίο που είναι αντικειμενικά πολύ καλό, μα δεν μπορώ να είμαι αντικειμενική με ένα τέτοιο βιβλίο.
Λορελάη, εσύ θα καταλάβεις τα πάντα, όταν το διαβάσεις (μην το αγοράσεις όμως, αυτό το βιβλίο πρέπει να σας το χαρίσω εγώ, σε όλους), γιατί ήσουν εδώ (ήρθα για τις ελιές), ξέρεις εσύ...
Θερσίτη, είδες πόσο παράξενα η ζωή σε δένει και εξωτερικά με συγγραφείς και έργα; Αναρωτιέμαι αν κι αυτό δεν είναι τελικά εκ των έσω, ακόμα και οι τυχαίες συμπτώσεις (όπως λέει κι η λορελάη). Η στιγμή που τη συνάντησα και μου είπε την ιστορία της υπηρέτριας, η άλλη που την είδα μετά από καιρό δροσερό κορίτσι δίπλα στον Ελύτη, ήταν και δικές μου σημαντικές στιγμές. Για εντελώς δικούς μου λόγους. Λες και αναζητούσα κάτι τέτοιο ή μάλλον λες και ήμουν σε θέση να το συναντήσω.
Ναι, Διονύση, τελικά είναι ωραία. Και χωρίς καθόλου μακιγιάζ. Με όλες τις ασχήμιες και τις φθορές.
Γιώργο, σ' ευχαριστώ. Το χωρίς σχόλιο ήταν πολύ εκφραστικό.
Post a Comment