Mε θέα στους ανθρώπους

Πάντα μου άρεσε να παρατηρώ τους ανθρώπους. Αναρωτιέμαι καμιά φορά γιατί είναι αγένεια να κοιτάμε τους συνεπιβάτες μας στο λεωφορείο, να ακούμε τις συζητήσεις του διπλανού τραπεζιού, να χαζεύουμε τους περαστικούς καθισμένοι στα έξω τραπεζάκια. Είναι και λίγο άδικο, γιατί όσοι έχουν χόμπι να παρατηρούν τα πουλιά ή να αγναντεύουν τη θάλασσα δεν θεωρούνται καθόλου αγενείς, όπως εμείς οι παρατηρητές ανθρώπων, που πρέπει να παριστάνουμε ότι ρεμβάζουμε στο ηλιοβασίλεμα, ενώ το μόνο που μας ενδιαφέρει είναι να ακούσουμε τι λένε αυτές οι γιαγιάδες που τρώνε την πάστα τους πασπαλισμένη με μπόλικη...κοινωνική κριτική. Απορώ πώς τα καταφέρνουν κάποιοι μελετηροί τύποι να συγκεντρώνονται στο βιβλίο ή στην εφημερίδα τους,όταν δίπλα τους εκτυλίσσονται σκηνές αληθινής ζωής, που μόνο ο απόηχός της φθάνει στις τυπωμένες σελίδες. Ήθελα να ήξερα γιατί δεν καταγγέλλονται ως ωτακουστές και κουτσομπόληδες οι καλοί συγγραφείς που καταφέρνουν να αποτυπώνουν με αυθεντικότητα στο λόγο τους λόγια, πρόσωπα, σκέψεις, ζωές. Από πού τα κατέβασαν όλα αυτά, από το μυαλό τους; Ή όλα έχουν την "άδεια" των ανθρώπων που έδωσαν την πρώτη ύλη για τη συγγραφή; Να, για παράδειγμα, διάβαζα έναν από τους μεγαλύτερους μεξικανούς συγγραφείς του 20ου αιώνα, που έλεγε ότι στο έργο του έκλεισε αυτούσια τη λαλιά των ανθρώπων του τόπου του, τους άφησε να μιλάνε γι' αυτόν, με το δικό τους τρόπο. Σκέψου τι αυτί είχε στήσει αυτός ο άνθρωπος!
Βέβαια, θα μου πείτε, γιατί δεν ανοίγουμε απευθείας συζήτηση με τα άτομα που μας ενδιαφέρουν; Δυστυχώς έτσι δεν μπορούμε να τους πετύχουμε αμέριμνους και ανυποψίαστους. Κουμπώνονται, φοράνε τα καλά τους, γίνονται πολύ ευγενικοί ή τυπικά ευγενικοί και μας κρατάνε σε απόσταση.
Και λοιπόν, σε τι διαφέρετε κυρία γυριστρούλα και οι όμοιοί σας από την κοινή κουτσομπόλα του χωριού σας, που δεν άφηνε πέτρα να μην τη σηκώσει για να μάθει κάθε κρυμμένο μεγάλο ή μικρό μυστικό;
Α, όχι, εμείς δεν έχουμε κακό σκοπό. Δεν θα πάρουμε αυτές τις πληροφορίες να τις διαδώσουμε, να τις μεταφέρουμε, συνήθως αλλοιωμένες, στις τέσσερις άκρες του ορίζοντα και να αναστατώσουμε τις ζωές των ανθρώπων. Όλα όσα ακούμε ή βλέπουμε γίνονται εικόνες, λόγος, ανθρωπογνωσία, πατριδογνωσία, αυτογνωσία. Να, όπως αυτοί που χαζεύουν τα πουλάκια και δεν τα σκοτώνουν ούτε καν τα τρομάζουν, απλώς...μαθαίνουν για τις συνήθειές τους, τα χούγια τους, τις παρέες τους και έτσι τους φαίνονται πιο οικεία τα πετεινά του ουρανού.
Σιγά σιγά κι εμείς εξασκούμε την όραση και την ακοή μας, μαθαίνουμε να αποκρυπτογραφούμε βήματα και χειρονομίες, χαμόγελα και σιωπές.
Λύνουμε ασκήσεις ανθρώπων: Κρύο βράδυ, αέρας. Άνδρας μόνος στο πέτρινο πεζούλι με την πλάτη στη θάλασσα και το βλέμμα στην οθόνη ενός τηλεφώνου. Γυναίκα μόνη σε τραπεζάκι καφετέριας ασυνόδευτη και ασυντρόφευτη απολαμβάνει έναν καφέ σαν να έχει μόλις αποδράσει από το κελί της. Ζευγάρι παραδίπλα, παράλληλα βλέμματα στο κενό,παράλληλες σιωπές, μαζί αναζητούν τη σωτηρία στο πρόσωπο περαστικού συνδαιτυμόνα. Κάποιος να μιλήσουν. Το κοριτσάκι με τη μαμά και τη γιαγιά, δέχεται τόσες παρατηρήσεις όσες οι προσπάθειές του να κάνει ή να πει κάτι ενδιαφέρον. Κράτα κοριτσάκι, μην κουραστείς.
Μεγάλο κοριτσάκι απέναντι, με μεγάλη μαμά, συνωμοτούν με χαμόγελα και ψιθύρους πάνω από μια δροσερή σαλάτα. Με παρατηρούν. Με είδαν. Είναι δικές μου. Παίρνω το σωστό ύφος, μπαίνω στο πλάνο τους, στωικά δέχομαι να γίνω κι εγώ για λίγο αντικείμενο παρατήρησης. Άσκηση ανθρώπου προς επίλυση. Κάθε απάντηση δεκτή, αρκεί να είναι επαρκώς... παρατηρημένη.