Tuesday, June 14, 2011

Δεν γνωρίζαμε... ή δεν θέλαμε να ακούσουμε; μέρος δεύτερο

Μέσα στα τρία χρόνια που πέρασαν από το άρθρο του ακαδημαϊκού Άγγελου Αγγελόπουλου, στο οποίο παρουσιάζονταν τα καίρια προβλήματα της Ελληνικής οικονομίας, το πιο αξιόλογο επίτευγμα της κυβερνητικής πολιτικής ήταν… το σκάνδαλο Κοσκωτά. Κάτω από την πίεση του σκανδάλου αυτού, και για πρώτη φορά στην χώρα μας αναγκάζεται ο πολιτικός κόσμος να καθίσει στο ίδιο τραπέζι.
Πράγματι το 1989 είναι ένα χαρακτηριστικό έτος για την Ελλάδα, από την μεταπολίτευση και μετά, αφού για πρώτη φορά το σύνολο των κομμάτων που απαρτίζουν το πολιτικό σκηνικό της χώρας μας συμμετείχε, έστω και για μικρό χρονικό διάστημα στην Κυβέρνηση. Είναι ακόμα χαρακτηριστικό, γιατί για πρώτη φορά ειπώθηκαν λόγια και συζητήθηκαν μέτρα χωρίς να υπάρχει η οξεία κομματική αντιπαράθεση που όλοι γνωρίζουμε. Δηλαδή μια αντιπαράθεση που δεν βασίζεται σε πραγματικά στοιχεία και σε ουσιαστική ανάλυση της πραγματικότητας, αλλά έχει σαν μοναδικό στόχο την λεκτική εξόντωση του «αντιπάλου». Το αποτέλεσμα το γνωρίζουμε όλοι. Διαπληκτισμοί άνευ ουσίας και χωρίς περιεχόμενο, αυθαίρετες απόψεις και προτάσεις που στέκονται στον αέρα και δεν έχουν ουσιαστικά κανένα ιδεολογικό περιεχόμενο και το χειρότερο από όλα έγκειται στο γεγονός ότι ακολουθείται πάντα η ίδια πρακτική, ανεξάρτητα του ποιος κυβερνά.
Ας δούμε λοιπόν από κοντά πώς περιέγραψαν την κατάσταση και τι μέτρα πήρε το πολιτικό σύστημα της χώρας μας. Να θυμίσω στους αναγνώστες ότι η χώρα βρίσκονταν ήδη από το 1986 σε οικονομική κρίση (βλέπε στο 1ο άρθρο το κείμενο του ακαδημαϊκού Αγ. Αγγελόπουλου), η οποία μάλιστα είχε επιδεινωθεί από τα φαινόμενα της διαφθοράς. Τέλος να σημειώσω ότι όλες οι υπογραμμίσεις είναι δικές μου.
Την Τετάρτη 22 Νοεμβρίου 1989 λοιπόν, ο τίτλος στην 1η σελίδα της «οικονομικής Καθημερινής» γράφει: «Προγραμματισμός – «ανάσα» για την οικονομία» και συνεχίζει:
«Με μια ξεχωριστής σημασίας συνθήκη για την οικονομία, ολοκληρώθηκε η ιστορική συμφωνία των πολιτικών κομμάτων για την συγκρότηση οικουμενικής κυβέρνησης. Το «πλαίσιο αρχών» που συμφώνησαν οι κ. Γ. Σουφλιάς, Γ. Γεννηματάς και Γ. Δραγασάκης και ενεχείρισαν τις πρωινές ώρες χθες στους αρχηγούς τους (ολόκληρο το κείμενο στην ίδια σελίδα), διακρίνεται από την ισορροπία που τηρεί ανάμεσα στην αντιμετώπιση των πιεστικών ταμειακών προβλημάτων του κράτους και τους μεσοπρόθεσμους όρους κατάρτισης ενός πλαισίου οικονομικής πολιτικής, ισορροπία η οποία θα καταγραφεί στα δωδεκατημόρια που θα ψηφιστούν».
Παρατήρηση 1η: Το σύνολο του πολιτικού κόσμου λοιπόν, το 1989 αναγνωρίζει ότι υπάρχουν ζητήματα «πιεστικών ταμειακών προβλημάτων του κράτους».
Και η εφημερίδα συνεχίζει: «Ως προς το πρώτο σημείο οι φορολογούμενοι (πολίτες και επιχειρήσεις) θα καταγράψουν την επιβολή έκτακτης εισφοράς και την αύξηση ορισμένων ειδικών φόρων σε συγκεκριμένα καταναλωτικά προϊόντα (π.χ. βενζίνη και άλλα πετρελαιοειδή). Στον μεσοπρόθεσμο ορίζοντα συμφωνήθηκε να περιοριστούν οι καθαρές δανειακές ανάγκες του ευρύτερου δημόσιου τομέα από 2,5% έως 3% του ΑΕΠ». Για να επιτευχθεί αυτό, σημειώνεται στο πλαίσιο, θα πρέπει να αυξηθούν τα έσοδα του κράτους, να μειωθούν οι δαπάνες του, καθώς και τα ελλείμματα των δημοσίων επιχειρήσεων. Με την μείωση αυτή δεν θα θιγούν οι κοινωνικοί τομείς».
Παρατήρηση 2η: Αγαπητοί φίλοι ανεξάρτητα από την ένταση των μέτρων που λαμβάνονται κάθε φορά και τον τρόπο που εφαρμόζονται, διακρίνετε εσείς κάποια διαφορετική στρατηγική όσο αφορά τα μέσα ή τα εργαλεία, αν προτιμάτε, που χρησιμοποιούνται προκειμένου να αντιμετωπισθεί η κατάσταση; Η γενική στρατηγική είναι μείωση των δαπανών του κράτους και αύξηση των εσόδων του. Τώρα το αν θα θιγούν ή όχι κοινωνικοί τομείς είναι ζήτημα εφαρμογής μέτρων και θα το δούμε παρακάτω.
Ας δούμε όμως, αναλυτικά τα μέτρα τα οποία προβλέπει το πλαίσιο αυτής της συμφωνίας και η «εξειδίκευση» τους (έτσι όπως δημοσιεύονται στην «Καθημερινή»), που έχουν ως εξής:
Έκτακτη εισφορά 5%
Επιβολή έκτακτης εισφοράς 5% επί του φόρου εισοδήματος που έχουν ήδη πληρώσει οι μισθωτοί, οι συνταξιούχοι, οι ελεύθεροι επιχειρηματίες και οι επιχειρήσεις.
Συγκεκριμένα έως το τέλος του χρόνου τα δύο εκατομμύρια περίπου φυσικά και νομικά πρόσωπα, που πλήρωσαν φόρο, θα λάβουν από το υπουργείο οικονομικών νέα σημειώματα με τα οποία θα καλούνται να πληρώσουν 5% επιπλέον φόρο στον φόρο που ήδη τους έχει καταλογισθεί και έχουν εξοφλήσει.
Παράδειγμα: Εάν ένας μισθωτός είχε πληρώσει φόρο 100.000 δραχμές, θα πρέπει να πληρώσει επιπλέον 5.000 δραχμές.
Από το μέτρο αυτό η κυβέρνηση υπολογίζει να εισπράξει στη καλύτερη περίπτωση 15 δις δραχμές. Όμως από το μέτρο θα εξαιρεθούν οι χαμηλόμισθοι.
Παρατήρηση 3η: κανείς δεν μίλησε τότε για φόρο-επιδρομή παρόλο που 2 εκατομμύρια φυσικά και νομικά πρόσωπα καλούνταν να δώσουν στα ταμεία του κράτους 15 δις δραχμές, ποσό καθόλου ευκαταφρόνητο αν λάβετε υπόψη το ΑΕΠ της χώρας εκείνη την εποχή.
Φορολογικά μέτρα
Διεύρυνση της φορολογικής βάσης και επαναφοράς της ποινικοποίησης της φοροδιαφυγής, πράγμα που σημαίνει ότι επιχειρείται μερική άρση των τελευταίων μέτρων του πρώην υπουργού οικονομικών κ. Αν. Σαμαρά.
Συγκεκριμένα με την διεύρυνση της φορολογικής βάσης, κατά πάσα πιθανότητα, εφαρμόζεται για πρώτη φορά με αυστηρότητα το ισχύον φορολογικό καθεστώς για τους αγρότες που προβλέπει την φορολόγηση των αγροτικών εισοδημάτων πάνω από 4 εκ. δραχμές ή 1,6 εκ. καθαρό εισόδημα.
Ακόμα, στο πλαίσιο αυτό θα επιχειρηθεί η άμεση επιστροφή των ποσών ΦΠΑ που χρωστούν οι επιχειρήσεις στο Δημόσιο, αλλά και αυτών που χρωστά το Δημόσιο στις επιχειρήσεις. Τα ποσά αυτά ανέρχονται σε 500 δις και στα 42 δις αντιστοίχως.
Παρατήρηση 4η: Η φοροδιαφυγή, με οποιαδήποτε μορφή, ήταν από τότε γνωστή και πολύ μεγάλη, αν κρίνουμε από τα ποσά που περίμενε η κυβέρνηση να εισρεύσουν στα ταμεία της, αν ποτέ λαμβάνονταν αυτά τα μέτρα.
Ερώτηση 1η: Γιατί ο τότε υπουργός οικονομικών και νυν πρόεδρος της Ν.Δ. είχε ψηφίσει νόμο που αποποινικοποιούσε την φοροδιαφυγή; Γιατί με λίγα λόγια ένας άνθρωπος που σπούδασε και θαύμαζε πολιτικά τις ΗΠΑ ήταν κατά ενός μέτρου που αποτελεί ό,τι θετικότερο έχει να δείξει η οικονομική πολιτική των ΗΠΑ;
Ερώτηση 2η: Γιατί ποτέ δεν εισπράχτηκε, ούτε καν μέρος, του ποσού των 542 δις δραχμών; Το ποσό είναι τρομακτικό αν αναλογιστεί κανείς το ΑΕΠ της χώρας εκείνη την εποχή. Πού πήγαν τα χρήματα αυτά; Τι τα έκαναν αυτοί που δεν τα απέδωσαν στο κράτος;
Αύξηση τιμής καυσίμων
Αύξηση των τιμών στα καύσιμα. Η κυβέρνηση σύμφωνα με πληροφορίες μελετά την άνοδο της τιμής της βενζίνης από 6 έως 10 δραχμές στο λίτρο της σούπερ και της απλής. Ανάλογες αυξήσεις θα υπάρξουν και στα υπόλοιπα καύσιμα, όπως το ντίζελ για θέρμανση, το πετρέλαιο κλπ. Υπολογίζεται ότι η αύξηση αυτή θα φέρει στο δημόσιο 80 δις επιπλέον.
Στο κοινό κείμενο συμφωνήθηκε ακόμα ότι θα πρέπει «να αντληθούν πρόσθετα φορολογικά έσοδα της τάξεως του 1% επί του ΑΕΠ». Η «Κ» έθεσε υπόψη τη συμφωνία αυτή σε παράγοντες του υπουργείου οικονομικών και έλαβε την απάντηση ότι τούτο μπορεί να συμβεί, εκτός των προαναφερθέντων, με κατάργηση φοροαπαλλαγών ή αύξηση συντελεστών.
Τιμολόγια ΔΕΚΟ
Σύμφωνα με πληροφορίες η αύξηση των τιμών στο φώς, το νερό, το τηλέφωνο, θα κυμαίνεται μεταξύ 10% - 15%.
Αυξήσεις όμως θα υπάρξουν και στις τιμές των εισιτηρίων της Ολυμπιακής Αεροπορίας, ειδικά για τις πτήσεις εξωτερικού και στα ταχυδρομικά τέλη. Όλες οι ανατιμήσεις θα γίνουν πριν το τέλος του χρόνου. Υπολογίζεται ότι θα συλλεχθούν γύρω στα 50 δις δραχμές.
ΑΤΑ για το 1990
Νομοθετική κατοχύρωση της ΑΤΑ (Αυτόματη Τιμαριθμική Αναπροσαρμογή) μόνο για το 1990, κατόπιν δήλωσης των πολιτικών αρχηγών. Συμφωνήθηκε η κανονική καταβολή της. Για το ύψος της, το πρώτο τετράμηνο θα υπάρξει συμφωνία μεταξύ των αρχηγών των κομμάτων.
Νομίζω ότι τα λόγια είναι περιττά και ο καθένας μπορεί να κρίνει ή τουλάχιστο να σκεφτεί, γιατί η πολιτεία δεν κατόρθωσε να υλοποιήσει ποτέ ένα πρόγραμμα στο οποίο συμφώνησαν όλοι, αλλά οι επόμενοι το ξέχασαν αμέσως και ακολούθησαν την παλιά πρακτική.
Ερώτηση 3η: Έχω, και φαντάζομαι ότι και εσείς έχετε ακούσει, όλους τους κυβερνώντες να ζητούν συναίνεση και «ομοψυχία». Μήπως μπορείτε εσείς να εξηγήσετε, γιατί όταν την είχαν δεν την εφάρμοσαν, αλλά προτίμησαν την τακτική εκείνη που μεγέθυνε την διαφθορά και αύξησε τα ελλείμματα;
Αγαπητοί φίλοι θα κλείσω αυτό το άρθρο με τις δηλώσεις που έκαναν τα τρία βασικά στελέχη των κομμάτων που συμφώνησαν, τότε, σε αυτό το πρόγραμμα «ανάσα».
ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΣΟΥΦΛΙΑ, ΓΕΝΝΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΔΡΑΓΑΣΑΚΗ ΣΤΗΝ «Κ»
1. Γιώργος Σουφλιάς: «Είναι ένα πλαίσιο αρχών και μέτρων κοινής αποδοχής και θα αποδώσει στον βαθμό που θα εφαρμοστεί και στον βαθμό που θα συνειδητοποιηθεί από όλους η κρισιμότητα των οικονομικών προβλημάτων. Κεντρικό σημείο της συμφωνίας είναι η αντιμετώπιση των ελλειμμάτων του ευρύτερου δημόσιου τομέα και γιαυτό υπάρχει η δέσμευση για την μείωση των ελλειμμάτων συνδυασμένη με αναπτυξιακή κατεύθυνση. Υπάρχει δέσμευση για μείωση των καθαρών δανειακών αναγκών κατά 2,5-3% του ΑΕΠ».
2. Γιώργος Γεννηματάς: «Η συμφωνία κατ’ αρχήν αφορά την οικονομική και κοινωνική πολιτική. Είναι φανερό ότι δεν μπορώ να κρίνω αντικειμενικά ένα σχέδιο που στην διαμόρφωση του έλαβα μέρος. Θεωρώ, όμως ότι το κείμενο της συμφωνίας αποτελεί μια συστηματική και εποικοδομητική εργασία μαζί με τους συναδέλφους μου των άλλων κομμάτων. Σε αυτό το κείμενο έγινε μια ειλικρινής αποτύπωση της κατάστασης, χωρίς ωραιοποιήσεις και χωρίς δραματοποιήσεις. Επομένως η λήψη μέτρων για την εφικτή οικονομική πορεία για ένα συγκεκριμένο χρονικό ορίζοντα ήταν μονόδρομος. Αυτόν προσπαθήσαμε να ανιχνεύσουμε. Θέλω όμως, να επισημάνω ότι, τα οποιαδήποτε μέτρα που ελήφθησαν εκτός από την πολιτική συναίνεση, απαιτούν και την κοινωνική συναίνεση».
3. Γιάννης Δραγασάκης: «Πρόκειται για ένα πλαίσιο κhttp://www.blogger.com/img/blank.gifοινά αποδεκτό που εξασφαλίζει την ομαλή λειτουργία της οικονομίας αυτό το διάστημα και την άμεση αντιμετώπιση των επειγόντων προβλημάτων ή ορισμένων τουλάχιστον από αυτά. Ένα βασικό είναι ότι συμφωνούμε με τα όποια μέτρα θα πρέπει να διασφαλίσουν μια αναπτυξιακή κατεύθυνση στην οικονομία, αποκλείουμε δηλαδή μείωση επενδύσεων, μείωση κοινωνικών δαπανών και αντίθετα να υπάρξει προσπάθεια να διατηρηθούν και να βελτιωθούν. Δεύτερη δέσμευση είναι ότι θα επιδιώκεται η διατήρηση των κεκτημένων και η προσπάθεια, κατά το δυνατόν, βελτίωσης τους. Τρίτον, ο εκδημοκρατισμός, πέρα από τα θέματα ελέγχου που θέσαμε το καλοκαίρι, μπορεί τώρα να προχωρήσει σε θέματα εκδημοκρατισμού στη λήψη των αποφάσεων. Ένα σημείο επομένως σταθερό είναι αυτό. Δεύτερο σημείο είναι ότι με τα ελλείμματα, εμείς θεωρούμε εφικτή μία συγκράτηση, ακόμα και μείωση τους, με μέτρα βεβαίως που θα σέβονται αυτές τις κοινωνικές δεσμεύσεις».
Έπεται η συνέχεια…
Δημήτρης Πανταζής

No comments:

Με τον Μάνο Λοΐζο, το 1979

  Στον Άη Γιώργη στου Φαράλη, είδα το Μάνο Λοΐζο, τον Απρίλιο του 1979. Ήταν Δευτέρα του Πάσχα και είχε έρθει με την παρέα του Γιώργου του Δ...