Το παλιό σχολείο στην Αγιά Μαρίνα της Άνδρου

Απροσδόκητο πρωτοχρονιάτικο δώρο αυτή η παλιά φωτογραφία. Γράφει πίσω 1939 , ίσως όμως είναι λίγο νεότερη, με βάση την ηλικία μιας εικονιζόμενης μαθήτριας (της μάνας μου), που γεννημένη το '35 πρέπει λογικά να ήταν περισσότερο από 4 χρονών.
Τα παιδιά που εικονίζονται είναι τώρα παππούδες και γιαγιάδες, όσα ζουν βέβαια.
Το χωριό είναι η Αγία Μαρίνα Κορθίου, που το μονοθέσιο σχολείο της συγκέντρωνε και παιδιά γειτονικών χωριών.
Ψάχνω αυτά τα πρόσωπα. Προσπαθώ να μαντέψω. Πολύ δύσκολο. Πώς να μεριάσεις τόση φθορά, τόσα χρόνια, τόσα βάσανα. Πώς να ξαναπλάσεις απ' τα γεροντικά πρόσωπα αυτά τα αρυτίδωτα, αμέριμνα μουτράκια; Είναι όλα γνώριμα. Τα χαρακτηριστικά τους διασώθηκαν σε παιδιά, εγγόνια, ανίψια Μια τράπεζα γενετικού υλικού με αυστηρούς τοπικούς προσδιορισμούς. Η λαογραφία των προσώπων. Τα πρόσωπα των ανθρώπων του νησιού μου. Το αυθεντικό πρόσωπο του τόπου μου.
Τι ξέρουν αυτά τα λιανά πλάσματα με τα γυμνά πόδια για τη ζωή που τα περιμένει; Ξέρουν άραγε πόσο αυτό το σχολείο που τα παίδευε, τα γράμματα που ποτέ δεν τα 'έμαθαν καλά, το ξύλο της δασκάλας το αλύπητο, ήταν τα "καλά τους χρόνια"; Τότε που δεν είχε έρθει ακόμα ο πόλεμος, η κατοχή, η πείνα; Τότε που δεν είχαν μπαρκάρει ακόμα τα αγόρια στα βαπόρια, τα κορίτσια δεν τα είχαν πάρει υπηρέτριες στην Αθήνα; Να το ξέρουν ότι εκεί στα θρανία θα είναι οι μόνες τους ξεκούραστες στιγμές από τη σκληρή δουλειά στα χωράφια και στο σπίτι;
Προσπαθώ να τους ταιριάξω χαρές. Έρωτες, γάμους, γέννες, πανηγύρια, γιορτές. Θολώνει η εικόνα, δεν βοηθάει. Ξέρω πολλές ιστορίες ανεκπλήρωτων ερώτων: "πήρε άλλη για την προίκα", "τη χάλασε και την άφησε", "έφερε το γαμπρό από την Αθήνα η υπηρετριούλα, αλλά είδε τη φτώχεια της μεγάλης οικογένειας κι όπου φύγει φύγει", "τον πήρε γιατί δεν την ήθελε άλλος και ανέλαβε όλα τα βάρη του, γονείς, θείους", "δεν την ήθελε η μάνα του και του έβαλε λόγια να την αφήσει", "πήγε νύφη στην Αμερική, αλλά ήταν τόσο αδύνατη, που ο γαμπρός δεν την ήθελε, είδανε και πάθανε τα αδέλφια της να τον πείσουνε".
Με τι πάλεψαν αυτά τα παιδιά του τόπου μου!
Καμιά σιρμαγιά δική τους. Ούτε μόρφωση, ούτε περιουσίες και χρήματα, ούτε πολιτικοί και ρουσφέτια, ούτε καν μια γη ικανή να τους θρέψει και τους πιο ολιγαρκείς ακόμα.
Έτσι γυμνοί και άπραγοι βγήκανε στον κόσμο, στις θάλασσες, στις μεγάλες πολιτείες.
Θα ΄θελα να σας δείξω κι άλλες φωτογραφίες. Ασπρόμαυρες όλες. Τα ναυτάκια στο λιμάνι. Οι νέοι μετανάστες στην αμερικάνικη μεγαλούπολη. Οι κοπελιές στο πάρκο της Αθήνας με τα μωρά που μεγάλωναν ως νταντάδες. Με παπούτσια, περιποιημένα ρούχα, σεμνά χαμόγελα. Και το ίδιο βλέμμα. Το ίδιο απορημένο βλέμμα του παιδιού που πήγε τόσο μακριά χωρίς ένα ζευγάρι παπούτσια.

ΔΙΟΡΘΩΣΗ ΠΡΟΣΘΗΚΗ:
Πριν στεγνώσει το ηλεκτρονικό μελάνι, πρέπει να κάνω μια διόρθωση: Δεν εικονίζεται τελικά η μάνα μου στη φωτογραφία, όπως είναι λογικό, το '38 που τραβήχτηκε ήταν μόλις 3 χρονών και δεν πήγαινε σχολείο. Τώρα που την είδε σε μεγέθυνση παραδέχτηκε ότι δεν ήταν εκείνη η μελαχρινούλα στη δεύτερη σειρά, αλλά ένα Μαρικάκι (του Χαλαντώνη).
Τρίτος όμως από αριστερά, στην τρίτη σειρά, είναι ο μεγάλος της αδελφός, ο Λούης (ο αγαπημένος μου θείος) και δεν μπορεί να τον περνάει ένα κεφάλι!.
Για την ιστορία όμως, οφείλω να σας πω τα ονόματα των παιδιών, όπως μου τα είπε ο μπαρμπα- Αυγουστής ο Ντούρας, ο πιο καλός μαθητής του σχολείου, τρίτος από δεξιά στη δεύτερη σειρά:
ΠΡΩΤΗ ΣΕΙΡΑ (της δασκάλας) Ειρήνη Μαγκανιώτη, Μαριγούλα Μαγκανιώτη, Κοραλιώ Γιαμπάνη, δασκάλα Λίζα, Σωτήρος Γάβρας (θείος μου), Μιχάλης Μαγκανιώτης (εκλιπών), Μιχάλης Βολτής (εκλιπών, άνδρας της Τασούλας της Παπαμάρκου), Δημήτρης Μπάβας (θείος μου), Αριστείδης Παρλιάρος, πέθανε μικρός από σκωληκοειδίτη, Κώστας Μαγκανιώτης (Μπαλτάκας).
ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΕΙΡΑ Από δεξιά τώρα προς τα αριστερά: Αντώνης Μαγκανιώτης (ο ράφτης), Γιαννούλης Δράκος (εκλιπών), Αυγουστής Ντούρας, Γιώργος Βουραζέρης (το Κοντούγιωργο, εκλιπών, αξέχαστος κι αγαπημένος θείος), Νικολός Γριμπίρης, Λούης Βουραζέρης (το Λουαράκι, εκλιπών, χρόνια στην Αμερική και θείος επίσης), Ηρακλής Μαγκανιώτης (Φρυδάς, εκλιπών), Αντώνης Μαγκανιώτης (μπαστουνάκιας), Ντίνα Παπαμάρκου (αγαπημένη φίλη της μάνας μου), η μόνη με γυαλιά από τότε, το Μαρικάκι του Χαλαντώνη, Τασούλα Παπαμάρκου.
ΤΡΙΤΗ ΣΕΙΡΑ Από αριστερά (βουστροφηδόν το πάω, Αντώνη, ε;):
Αριστείδης του Μητσόβα, Αριστείδης Σκόρδος(εκλιπών), ο Λούης ο Βουραζέρης (ο γλυκός μου ο μπαρμπα-Λούης, ο επονομαζόμενος Αλιές), Ειρήνη Μαγκανιώτη (η Φαρίνα, εκλιπούσα), ο αδελφός της Γιάννης Μαγκανιώτης (εκλιπών), ο Δημήτρης Μαγκανιώτης (το Δ΄μητρί, ο πιο υπέροχος μπακάλης όλων των εποχών), Γιαννούλης Βουραζέρης (θείος μου και άνδρας της Ασημινιώς Βολτή), Αλέκος Ντούρας (εκλιπών), Γιώργος Δράκος (Μπουλάολας), Γιάννης Βολτής, Γιάννης Σκόρδος (το Γιανναράκι, εκλιπών), Χρήστος Σκόρδος (άνδρας της Κατίνας Μαγκανιώτη, εκλιπών)
ΤΕΤΑΡΤΗ ΣΕΙΡΑ: Τα πρωτάκια, γεννημένα το 31 ή 32. Από δεξιά: Η Φρόσω του Λεμόνη, Κατίνα Μαγκανιώτη, (η Βλάχα, την έβγαλε έτσι ο παππούς μου, γιατί ήταν πολύ όμορφη, λέει), Ειρήνη Μαγκανιώτη (Μπαστουνάκη), Αυγουστίνα Μαγκανιώτη (η θεία Τιτίνα, γυναίκα του θείου μου Δημήτρη Μπάβα), Παναγιώτης Βουραζέρης (ο κόκκινος, χρόνια στην Αμερική, θείος μου και εκλιπών), Σταμάτης Παπαμάρκος (ο γείτονάς μου, που μου χάρισε τα γατιά το καλοκαίρι), Λούης Ντούρας, Κατίνα Γλυνού (του Παπαγιαννούλη), Ασημινιώ Βολτή (θεία Ασημινιώ, αγαπημένη θεία, και εκλιπούσα τόσο πρόωρα και ξαφνικά), Κατίνα Μαγκανιώτη (γυναίκα του Χρήστου Σκόρδου), Καλλιόπη Μαγκανιώτη (η θεία Πόπη, γυναίκα του Στεφανή, του άλλου αδελφού της μάνας μου)
Ξέρω πως τους περισσότερους από σας δεν τους ενδιαφέρουν αυτά τα ονόματα, αλλά εγώ έχω τόση χαρά που τα βρήκα και τα διέσωσα. Λες και εξασφάλισα μια θέση στην ιστορία γι' αυτά τα παιδιά του χωριού μου, λες και έκανα την ύπαρξή τους σημαντική πέρα από το μικρόκοσμό τους. Γιατί για μένα είναι ο λόγος που έφτιαξα αυτό το μπλογκ από την αρχή. Το είχα πει ότι με ενδιαφέρουν πιο πολύ οι άνθρωποι από τα πράγματα. Το θυμάστε;