Μια σχολική χρονιά σε καραντίνα.

Στους μαθητές μου και στους συναδέλφους μου (παλιούς, νέους, αξέχαστους κι αγαπημένους)

Μεθαύριο αρχίζει μια ακόμα χρονιά, στραβά όπως πάντα, από το βάρος των προβλημάτων που κουβαλάει, μα φέτος και "φαγωμένη" από τον κακό λύκο της γρίπης.
Αυτή όμως η χρονιά μην το ξεχνάμε είναι δική μας γι' αυτό τη λένε σχολική. Τώρα που αρχίζει μπορούμε μαζί με τον ιό να κλείσουμε απέξω από το σχολείο κι άλλα πολλά ζιζάνια.

Πρώτο και χειρότερο, η μιζέρια, αυτό το ύπουλο σαράκι όλης της κοινωνίας μας, που το μεταφέρουμε και μέσα στο σχολείο. Αυτό που μας βάζει κάτι μαύρα γυαλιά κι από την πρώτη μέρα, τίποτε καλό δε βλέπουμε. Χάλια οι αίθουσες και τα βιβλία. Πού με βάλανε και κάθισα δίπλα σ' αυτό το φυτό. Τι τμήμα μου δώσανε, το χειρότερο. Τι καθηγητή έχουμε στα μαθηματικά, θα πήξουμε. Στην πορεία, αν δεν ήμασταν τόσο γκρινιάρηδες, ίσως ανακαλύπταμε ότι το φυτό είναι πρώτο παιδί κι ο μαθηματικός εξηγημένος και δίκαιος. Μιζέρια είναι να μην βλέπεις τίποτε καλό πουθενά, με αποτέλεσμα να χαλάς κι ό,τι καλό είναι να σου συμβεί. Έξω λοιπόν αυτή, με τον απήγανο ξορκισμένη. Μάτι ανοιχτό, καρδιά ανοιχτή, χαμόγελο και...την εξολοθρέψαμε, να' ταν κι άλλη!

Δεύτερη μα όχι λιγότερο σημαντική, η πιο ύπουλη γρίπη που ταλανίζει το ελληνικό σχολείο και πολλά άλλα ελληνικά...παρόμοια: Η τεμπελιά. Ύπουλη γιατί κρύβεται: Βρίσκει μάσκες διάφορες και φοράει: της μαγκιάς, της αντίδρασης, της έλλειψης ενδιαφέροντος, των προβλημάτων κάθε είδους. Κατά βάθος είναι καθαρή τεμπελιά και το ξέρει. Εξολοθρεύεται μόνο με ένα αντίδοτο: την προσπάθεια, την επιμέλεια, το μόχθο, ακόμα και για πράγματα που δεν μας αρέσουν, αλλά είναι αναγκαία, ή ακόμα κι όταν έχουμε ένα σωρό δικαιολογίες και ελαφρυντικά, για να μείνουμε αδρανείς.
Δυστυχώς, είναι άκρως κολλητική, την κολλάμε όλοι μας, δάσκαλοι και μαθητές εξίσου, και κανένας μας δεν έχει αποκτήσει ανοσία. Αντίθετα, το περιβάλλον του δημόσιου σχολείου είναι εξαιρετικά νοσογόνο γι' αυτή την ίωση.
Συμπτώματά της τα τετράδια που ξεχνιούνται, οι αμήχανες σιωπές, τα κενά που γίνονται Καιάδας για τη γνώση και- γιατί όχι-το βαρετό ανέμπνευστο, μηχανικό μάθημα, σε συνδυασμό με απλανή και ονειροπόλα βλέμματα στο ακροατήριο.
Αυτή βέβαια έχει αμείλικτους διώκτες κάτι τύπους με γυαλιά και μάτι που γυαλίζει, αλλά πού να τους βρεις πάντα αυτούς!

Τρίτο παθογόνο μικρόβιο του ελληνικού σχολείου, που πρέπει να αντιμετωπίσουμε, είναι η ανία, η βαρεμάρα, που δεν πρέπει να τη συγχέουμε με την τεμπελιά, αν και συχνά συνδέονται ποικιλοτρόπως. Η ανία ελλοχεύει σε μύριες όσες επιφάνειες, στα βιβλία, στον πίνακα, στους άδειους τοίχους, στην έδρα που έχει επάνω ένα κασετόφωνο πατημένο πάντα στην ίδια κασέτα, στην τάξη που είναι παγωμένη στο χρόνο με τα ίδια ανύπαρκτα μέσα, τις ίδιες αμετακίνητες θέσεις των θρανίων, τις ίδιες ασκήσεις, την ίδια παπαγαλία των ίδιων σελίδων. Που φυλακίζει τη ζωντάνια και την ενέργεια των νέων παιδιών σε έναν ξύλινο πάγκο όλη μέρα σαν να παίζουν αναπληρωματικοί σε ένα παιχνίδι που ποτέ δεν λαβαίνουν μέρος.
Αυτή η λοιμογόνος μόλυνση δεν αφήνει τίποτε όρθιο, ωραία ποιήματα, κωμωδίες, τραγωδίες, ιστορίες και παραμύθια, μετατρέπονται σε ένα σιχαμερό λαπά που κανένας δεν θέλει να φάει ούτε με εντολή γιατρού.

Τέταρτο και τελευταίο λοιμώδες σχολικό νόσημα στην παρούσα ανάρτηση (μη γίνουμε και ιατρικό σύγγραμμα)
είναι η...συμμόρφωση. Η προσπάθειά μας να εφαρμόσουμε διαταγές, εντολές, γραφειοκρατίες, αναλυτικά προγράμματα και εγκυκλίους, υποδείξεις και ό,τι του φανεί του λωλοστεφανή της διοικητικής ιεραρχίας, που αγωνίζεται παντοιοτρόπως να κάνει τα σχολεία να ξεχάσουν την παιδεία και να ασχοληθούν με ό,τι πιο αλλότριο και ξεκομμένο απ' αυτήν. Ένα απλό παράδειγμα: ξέρετε πόσα στατιστικά ζητάνε κάθε τρεις και λίγο διάφοροι αρμόδιοι και αναρμόδιοι , ενώ θα μπορούσαν με ένα κλικ να τα δουν όλα στο διαδίκτυο;
Ένα λιγότερο απλό παράδειγμα: Για να παρακάμψουμε τον κυκεώνα των νέων βιβλίων της γλώσσας, που μάλλον όργανα βασανισμού μαθητών και καθηγητών αποβαίνουν, χρειάστηκε να δοθεί η υπόδειξη από σύμβουλο (καλή της ώρα): "Αγνοήστε τη διάταξη της ύλης και χρησιμοποιήστε τα επιλεκτικά, δίνοντας και δικό σας υλικό" Πόσοι έχουν τα κότσια να το κάνουν αυτό ανά την επικράτεια;
Εδώ η θεραπεία είναι επώδυνη και θέλει μεγάλες αντοχές και αλληλοϋποστήριξη: Ανυπακοή. Παράκαμψη. Καλένδες. Γείωση. Άλλα λόγια ν' αγαπιόμαστε. Με λίγα λόγια να μη σπεύδουμε να παραδοθούμε αμαχητί σε όλες τις εντολές και τους εντελλομένους, όταν δρουν εξόφθαλμα σε βάρος του σχολείου και της παιδείας.
Κι εδώ ένα πρόχειρο παράδειγμα, μαζί και γρίφος, που όμως δεν θα απαντηθεί:
Ποιος διευθυντής κατάφερε κάποτε να αλλάξει η ύλη των πανελληνίων, αρνούμενος να πιέσει τον καθηγητή, που άργησαν να του στείλουν στο σχολείο, να βγάλει την ύλη ενός μαθήματος άρον άρον. Πίεσαν, φώναξαν, τους είπε να περιμένουν προσφυγές των γονέων για ακύρωση των εξετάσεων και υποχώρησαν. Η ύλη σταμάτησε στη σελίδα που είχε φθάσει εκείνο το σχολείο.
Ας μείνουμε σ' αυτά τα ολίγα. Είναι αρκετά για μια πιο υγιή σχολική κοινότητα, για μια πιο δημιουργική και ενδιαφέρουσα χρονιά.
Γιατί για τη νοσταλγία των παλιών κι αγαπημένων μαθητών και συναδέλφων, που θα μας λείπουν πολύ μεθαύριο, φάρμακο δεν έχει.