Εδώ και πολλά χρόνια, στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, κατοχυρώθηκε το δικαίωμα των δυσλεκτικών μαθητών να εξετάζονται προφορικά, όπως είναι επιστημονικά και παιδαγωγικά επιβεβλημένο σε παγκόσμιο επίπεδο. Τι συμβαίνει όμως στην πράξη από την εφαρμογή αυτού του δικαιώματος; Ο μαθητής απαλλάσσεται από τη γραπτή εξέταση και θα έλεγε κανείς ότι το κράτος απαλλάσσεται παράλληλα από την ευθύνη και την υποχρέωση της εκπαίδευσής του.
Από τη στιγμή που ο κηδεμόνας του θα προσκομίσει στο σχολείο το δικαιολογητικό για την προφορική εξέταση λόγω δυσλεξίας, θα περίμενε κανείς να υπάρχει ειδική μέριμνα για το μαθητή, να γνωρίζει ο κάθε διδάσκων τον τρόπο που θα τον βοηθήσει στο δικό του μάθημα με ειδικές ασκήσεις, τεχνικές, παιδαγωγικούς χειρισμούς. Τι συμβαίνει στην πράξη; Κανένας σχεδόν δεν έχει ιδέα αν υφίστανται τέτοιοι τρόποι βοήθειας και σε όλο τον κυκεώνα της γραφειοκρατίας με την οποία βομβαρδιζόμαστε καθημερινά, δεν θα βρεις ούτε δυο αράδες πάνω στο θέμα. Οι μαθητές, λοιπόν, με δυσλεξία ουσιαστικά βοηθούνται μόνο να "περνάνε την τάξη". Αρκετοί εκπαιδευτικοί αποφεύγουν να απορρίπτουν μαθητές προφορικά εξεταζόμενους, ακόμη κι αν είναι εντελώς απροετοίμαστοι και αδιάφοροι, με το αιτιολογικό ότι πρέπει να δείχνουμε ευαισθησία στους μαθητές με μαθησιακές αδυναμίες ή και γιατί, εύλογα, δεν θέλουν να εμπλακούν σε αναβαθμολογήσεις και επενεξετάσεις.
Αφενός, λοιπόν, η έλλειψη εξατομικευμένης διδασκαλίας, αφετέρου η ευκολία προαγωγής, δίνουν το σύνθημα σε ορισμένους από εκείνους τους μαθητές που χρειάζονται περισσότερο τη βοήθεια του σχολείου για να ξεπεράσουν τις αδυναμίες τους, να παραιτούνται σχεδόν ολοκληρωτικά από την προσπάθεια να κατακτήσουν το αγαθό της γνώσης.
Κι όμως κανείς δεν διαμαρτύρεται, ο μαθητής προάγεται, ο γονέας εφησυχάζει, ο δάσκαλος έχει ήσυχη συνείδηση.
Κι όσοι κατά καιρούς ανησυχήσαμε και τρέξαμε σε συνέδρια, σεμινάρια και διαλέξεις, γυρίσαμε γεμάτοι με πολλές και ωραίες θεωρίες, συχνά αλληλοσυγκρουόμενες, που μόλις τις φέραμε γυαλιστερές στο περιβάλλον της τάξης, θάμπωσαν και οξειδώθηκαν "από τη νοτιά" των αληθινών μαθητών με τα αληθινά προβλήματα.
Και τότε αρχίσαμε ο καθένας μόνος του και αβοήθητος να κωπηλατούμε τη βαρκούλα μας, μέχρι να ανακαλύψουμε την Αμερική, που άλλοι την έχουν ήδη κατακτήσει και αποικίσει.
Για παράδειγμα, προσπαθώντας να βοηθήσουμε έναν δυσλεκτικό μαθητή να τηρεί τις σωστές αποστάσεις μεταξύ των λέξεων, σκεφθήκαμε να του δώσουμε ένα στυλό να το τοποθετεί, όσο γράφει, ανάμεσα στις λέξεις. Κι ενώ χαιρόμασταν που το παιδί σε πολύ λίγο διάστημα έμαθε να γράφει σωστά, ακούσαμε με γνήσια έκπληξη από τα χείλη συναδέλφου, δασκάλας ειδικής αγωγής, ότι αυτή είναι μια γνωστή τεχνική για την αντιμετώπιση της δυσγραφίας.
Ήταν τόσο δύσκολο να έχει κάθε διδάσκων στα χέρια του ένα φυλλαδιάκι με σαφείς και συγκεκριμένες οδηγίες, από αυτές που θα διευκόλυναν τη διδασκαλία του, χωρίς να χρειάζεται να προσφύγει σε συγγράμματα και μελέτες με αμφίβολη αποτελεσματικότητα;
Γιατί αυτά τα μικρά "μυστικά" να φυλάσσονται τόσο καλά κρυμμένα σε σεντούκια ειδικών και να μη γίνονται κτήμα όλης της εκπαιδευτικής κοινότητας;
Πόσοι, ας πούμε, γνωρίζουν ότι δεν πρέπει να απευθύνεσαι λεκτικά σε ένα μαθητή υπερκινητικό, την ώρα της κρίσης, αλλά να επικοινωνείς μαζί του με μη λεκτικά σχήματα (χειρονομίες, εκφράσεις, συμβολικά αντικείμενα);
Δεν είναι κρίμα να το ανακαλύπτεις αυτό τυχαία μετά από χρόνια αποτυχημένων προσπαθειών;
Ως πότε θα δυναστεύει την εκπαίδευση ο ακαδημαϊσμός και η φοβία για οτιδήποτε πρακτικό και χειροπιαστό;
Τέλος, θα ήταν παράλειψη να μην αναφερθούμε στις προόδους που έχουν σημειωθεί στο χώρο της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, από εξαιρετικούς συμβούλους και ειδικά επιμορφωμένους δασκάλους. Ίσως είναι καιρός εμείς οι "δευτεροβάθμιοι" να αναγνωρίσουμε ότι χρειαζόμαστε τα φώτα και την καθοδήγηση ανθρώπων που ασχολήθηκαν με τα θέματα της ειδικής αγωγής και έκαναν πράξη τα πορίσματά της μέσα στο περιβάλλον της τάξης.
Γιατί και η δυσλεξία κι πολλά άλλα ζητήματα που αφορούν τους μαθητές μας χρειάζονται κυρίως δασκάλους κι όχι ειδικούς επιστήμονες.
10 comments:
Ξέρεις πόσες φορές τα έχω σκεφτεί και τα έχω πει όλα αυτά?
Πως προσφέρουμε ένα άλλοθι, κυρίως στον εαυτό μας, με τον τρόπο που διενεργείται η διδασκαλία και η εξέταση αυτών των παιδιών. Και βλέπεις στο τέλος, πως ο μαθητής σου, εκείνος που τελικά κατάφερε να περάσει την τάξη, επειδή τον "έσπρωξες" να το κάνει, δεν έχει αποκτήσει σχεδόν τίποτα ουσιαστικό απ' την εκπαιδευτική διαδικασία, πως είναι μόνο ένα μικρό, ανεπαίσθητο σκαλοπατάκι παραπάνω από εκεί που ήταν πριν... και νιώθεις λίγο σαν λιποτάκτης που φεύγει με τα όπλα απ' τον πόλεμο, μα χωρίς να τα έχει χρησιμοποιήσει ποτέ.
Το 2006 πήγα στη Σύρο, στις Πανελλαδικές να εξετάσω παιδιά με δυσλεξία. Κι εκεί διαπίστωσα την τραγική μας ανεπάρκεια, απέναντι στη διαφορετικότητα των μαθητών αυτών σε όλο της το μεγαλείο. Μου φάνηκε σαν ένα προχειροστημένο παζάρι, που οι έμποροι έδιναν την πραμάτεια τους σε χαμηλές τιμές, μόνο και μόνο για να ξεπουλήσουν και να είναι "εντάξει" με τον εαυτό τους.
Πράγματι όμως, οι συνάδελφοι της πρωτοβάθμιας, είναι περισσότερο καταρτισμένοι σε πολλά θέματα παιδαγωγικής υφής από εμάς...
To διαπιστώνω καθημερινά.
Καλημέρα, φιλενάδα. Απολύτως εύστοχα όσα επισημαίνεις ως διαπιστώσεις της τάξης. Προσθέτω ολίγα τινά.
α) Πόσα παιδιά δεν εντοπίζω στη Β΄ή τη Γ΄Λυκείου με αδιάγνωστο πρόβλημα δυσγραφίας, δυσορθογραφίας ή και άλλα σοβαρά προβλήματα!
β) Τους στέλνω λοιπόν με μια έκθεση στο αρμόδιο ΚΕΔΔΥ και τουλάχιστον αρχίζουν να ελπίζουν.
γ) Να μην αναφέρω ότι το πρόβλημα συχνά συνοδεύεται με ανώτερη της μέσης ευφυΐα.
δ) Ακόμη υπάρχουν γονείς με επιφυλάξεις οι οποίοι τελικά καταδικάζουν τα παιδιά τους σε αποτυχία αρνουμενοι το πολύ σύνηθες πλέον πρόβλημα/
ε) Υπάρχει και η αντίληψη πως ορισμένοι γονείς προσπαθούν να "κλέψουν". Ανόητη αντίληψη, αν σκεφτείς πως πρότεινα σε μητέρα να ελέγξει το παιδί της για συγκεκριμένο μαθησιακό πρόβλημα και μου απάντησε πως δεν μπορεί να το πάρει. Αργότερα έμαθα πως είναι υπεύθυνη διάγνωσης στο ΚΕΔΔΥ της περιοχής.
στ) Στις πανελλαδικές έρχονται στις προφορικές εξετάσεις εξαιρετικά παιδιά και πετυχαίνουν θαυμάσιους βαθμούς στην προφορική εξέταση, ενώ βλέπεις πως το γραπτό τους δεν διαβάζεται ή βρίθει λαθών.
Ας πάψουμε λοιπόν τη μεμψιμοιρία με τους δυσλεξικούς και ας αρχίσουμε να διαβάζουμε σχετική βιβλιογραφία.
Και στο θέμα αυτό, Δήμητρα, όπως και σε πολλά άλλα της ελληνικής πραγματικότητας, τα "δικαιώματα" γίνονται άλλοθι για να παραιτηθούμε από τα δικαιώματα.
Θερσίτη μου ο μαθητής που αναφέρω ως παράδειγμα δυσγραφίας, είχε φτάσει στην Τρίτη λυκείου, εξαιρετικά ευφυής και εξαιρετικά δυσλεκτικός ταυτόχρονα. Κι όμως...ίσως επειδή δεν παραιτήθηκε ποτέ από την προσπάθεια, αν και αδιάγνωστος, είχε πολύ καλό επίπεδο σε όλα.
Η αλήθεια είναι, ακόμη, ότι σε ορισμένες περιπτώσεις δυσκολότερες της δυσλεξίας, οι γονείς επιδιώκουν ένα τέτοιο χαρτί προφορικής εξέτασης, γιατί καμιά άλλη μαθησιακή αδυναμία δεν δικαιούται τέτοια απαλλαγή.
Όσο για τα συγγράμματα, συχνά είναι σαν τους οδηγούς μαγειρικής, δεν ξέρεις αν τρώγεται το αποτέλεσμα. Ενώ αν μιλήσεις με άνθρωπο που δουλεύει με δυσλεκτικούς μαθητές, βλέπεις στην πράξη τι...τρώγεται και τι είναι για πέταμα.
Μετάδοση πείρας πολύτιμης που κανείς δεν της δίνει βήμα να ακουστεί, μια και όλα τα βήματα σχεδόν, έχουν καταληφθεί από μερικούς εκτός τόπου και χρόνου, όπως αυτοί που είδαμε πρόπερσι στα σεμινάρια στη Φιλοθέη. (Θυμάσαι τον φρικτό Πάρεδρο, 4 ώρες διάβασμα φωτοτυπιών;)
Χαίρομαι πάρα πολύ που αγγίζεις ένα τόσο σημαντικό θέμα. Ξέρεις πολύ καλά πως το δικό μου παιδί δυστυχώς έφτασε στην Α Λυκείου ώσπου κάποιος πράγματι είχε το "θάρρος" να μου γνωστοποιήσει ότι το παιδί μου είχε δυσλεξία. Λυπάμαι όμως που κάποιοι τόλμησαν να μου πουν πως "κάτι έβλεπα αλλά δεν ήξερα πως να σου το πω". Δεν πειράζει όμως, σημασία έχει ότι διαπιστώθηκε και προχωράμε μπροστά. Ομολογώ ότι πολύ εκπαιδευτικοί μπορεί να μην ξέρουν πως να αναγνωρίσουν την ιδιαιτερότητα αυτή. Εκεί, κατά την άποψη μου πρέπει να είναι το πρώτο μάθημα προς τους εκπαιδευτικούς. Όμως δεν πρέπει να ξεχνάμε τις ευθύνες μας ως γονείς απέναντι στα παιδιά μας. Μπορεί ένα παιδί να πάρει το περιβόητο χαρτί αλλά πρέπει να βρούμε τρόπος, εφόσον το κράτος δεν μας τα παρέχει, να δείξουμε στα παιδιά μας πρώτον το σωστό τρόπο διαβάσματος, τώρα πλέον που έχει διαπιστωθεί η δυσλεξία, και δεύτερον η σωστή ψυχολογική αντιμετώπιση του προβλήματος. Δηλαδή ότι ένας που έχει δυσλεξία δεν είναι άρρωστος ή αποτυχημένος. Είναι ένας άνθρωπος που πρέπει να μάθει άλλο τρόπο να διαβάζει. Όπως ένα παιδί που φορά γυαλιά, θωρείτε άρρωστος? Βεβαίως και όχι, απλώς πρέπει να μάθει να βλέπει με άλλο τρόπο. Οπότε δεν μπορούμε να λέμε ως γονείς ότι φταίει το "σύστημα" που το παιδί μου δεν ξέρει να διαβάσει...φταίμε και εμείς αν δεν τους παρέχουμε τους κατάλληλους για να τους δείξουμε τους σωστούς τρόπους αντιμετώπισης. Τα φροντιστήρια που τους κάνουμε δεν τους δείχνουν αυτά. Πρέπει μόνο σε ειδικούς να πάμε προκειμένου το παιδί να μάθει το σωστό τρόπο διαβάσματος ώστε να έχει αποτέλεσμα. 'Όταν σταματήσουν τα φροντιστήρια ποιος θα τους βοηθήσει όταν πρέπει να δουλέψουν σε μία εταιρεία και δεν ξέρουν για παράδειγμα να διαβάσουν μία μελέτη? Θέληση να υπάρχει απ' όλους μας και πράγματι μπορούμε να κάνουμε πολλά.
Δυστυχώς, Στεφανία μου, αν η δυσλεξία δεν εντοπιστεί εγκαίρως, στις πρώτες τάξεις του δημοτικού, όλα γίνονται πιο δύσκολα και για το παιδί και για την οικογένειά του. Πολύς μόχθος, μικρή ανταμοιβή, αίσθημα αποτυχίας και σοβαρά μαθησιακά κενά. Και μάλιστα για παιδιά συνήθως ιδιαίτερα ευφυή, που δεν μπορούν να συγχωρέσουν στον εαυτό τους την αποτυχία, ούτε να την εξηγήσουν. Στο γυμνάσιο πάλι τα πράγματα δεν είναι τόσο ευδιάκριτα, γιατί ένα παιδί με δυσλεξία δεν έχει πια τα τυπικά γνωρίσματα τόσο καθαρά και πολλοί καθηγητές δεν έχουν εμπειρία για να τα διακρίνουν.
Όπως και να 'χει πάντως η δουλειά του σχολείου δεν πρέπει να σταματάει στον εντοπισμό και την προφορική εξέταση και τα υπόλοιπα να επαφίενται στον...πατριωτισμό των γονέων. Ο μαθητής ΠΡΕΠΕΙ να εξασκείται συστηματικά στο γραπτό λόγο και να μην εφησυχάζει, γιατί "εκεί έξω" θα είναι εντελώς απαραίτητος σε οτιδήποτε επιδιώξει.
συγνωμη παιδια ειμαι 3η λυκειου και προκειτε να εξεταστω προφορικα λογο δισλεξιασ ...
Χρυσούλα, καλή επιτυχία! Να εξασκείσαι στο σπίτι μόνη σου στα προφορικά και όλα θα πάνε καλά, μην ανησυχείς.
Καλημέρα και καλή χρονιά εύχομαι σε όλους. Κατα τύχη μπήκα στη συζήτησή σας και είδα οτι ολα όσα γράφετε αντανακλούν τις σκέψεις μου και τον προβληματισμό μου για το δικό μου παιδί Β Λυκείου. Πράγματι απο το δημοτικό κανεις δάσκαλος δεν με προιδέασε για το ¨πρόβλημα¨, παρα μόνο στο Γυμνάσιο μια φιλόλογος προσπάθησε κάτι να μου πεί με φόβο μην αντιδράσω αρνητικά, αλλά με επισήμανση όχι ξεκάθαρη και ολιγον υποτιμητική για το παιδί μου π.χ. δεν πειράζει θα μπορεί να ασχοληθεί με κάτι απλό σε ιδιωτικό επίπεδο (σας το μεταφέρω όσο καλύτερα γίνεται). Είμαι εκπαιδευτικός εν ανεργία και προσπαθώντας να εμπλουτίσω τα προσόντα μου παρακολουθώ επιμορφωτικό σεμινάριο ειδικής αγωγής όπου μια ενότητα αναφέρεται στην δυσλεξία-δυσγραφία..... . Ομολογώ οτι μέχρι τώρα δεν ήξερα τι μοθ γινόταν τόσο με τους δυλεκτικούς μαθητεσ μου αλλα πολύ περισσότερο με το δικό μου παιδί. Η συμπτωματολογία και μόνο μου άνοιξε τα μάτια θα 'ελεγα, γιατι βλέπεις το παιδί ως σύνολο και όχι μόνο τον γραπτό ή προφορικό του λόγο. Αυτό όμως που μου έκανε εντύπωση και θα ήθελα να σας το πώ έιναι οτι έχουμε τόσα εργαλεία στα χέρια μας να βοηθήσουμε ως εκπαιδευτικοί και γονείς που δεν τα ξέρουμε. Ο δυσλεκτικός δυσκολεύεται με το διάβασμα άρα τί πρέπει να κάνει ? Μήπως να μαθαίνει χωρίς να διαβάζει? Μήπως να ακούει το κείμενο? Υπάρχει λοιπόν ειδικό πρόγραμμα που αφου σκανάρεις και αποθηκεύσεις το κείμενο προς μάθηση στον υπολογιστή σου δια του προγράμματος μετατρέπεται σε ακουστική μορφή στη γλώσσα που θέλεις και ρυθμίζεις την ταχ΄θτητα. τον τόνο κ.λ.π. Αν βοήθησα λίγο ....Ευχαριστώ.
Ευχαριστούμε πολύ, Χρύσα! Πολύ χρήσιμη πληροφορία. Καλή επιτυχία και στο παιδί σου και σε σένα!
Post a Comment