Επιμύθιο

Θέλετε την τρίτη συνέχεια, έτσι; Του παραμυθιού μας. Γιατί ζούμε πια και επισήμως στο δικό μας παραμύθι. Και τα έχει όλα, πριγκιποπούλες, βοσκοπούλες, νεράιδες (πανέμορφες αυτές, μη ξεχνιόμαστε),μακρινά νησιά, ιππότες, σοφούς, ροβινσώνες... ακόμα και μαγεμένους γάτους και σκύλους και δέντρα και μαγικά βοτάνια (θου, κύριε...).
Δεν θα σας την πω όμως. Γράφεται πια τόσο ευανάγνωστα για όλους μας, μας απορροφά τόσο η ανάγνωσή του, που προτιμάμε να το ζούμε από το να το αφηγούμαστε.
Να πω όμως ένα μεγάλο ευχαριστώ από εδώ στις γαλάζιες και μπλε αποχρώσεις που έχει η αγάπη και η έγνοια, στο άλικο κόκκινο της ομορφιάς και του αληθινού πλούτου, στο πράσινο της ήρεμης(ναι, επιτέλους) δύναμης και σοφίας (που χρειάζεται όμως κι ένα δικηγόρο του διαβόλου πότε πότε), στην πορτοκαλοκίτρινη χαρά της ζωής, που μας γιάτρεψε πιο πολύ κι από το βοτάνι της (θου κύριε...), στη χρυσαφιά πέτρα που κυλάει και δεν χορταριάζει.
Και σε μια αληθινή κυρία που μας τίμησε με την παρουσία της και την αγάπη της.
Τέλος να καλωσορίσω τις νέες παρουσίες στη νησιωτική μας πολιτεία.
...και εμείς καλύτερα.

Γ. Μπλάνα: Ποίηση

Με τη μετάφραση του Γιώργου Μπλάνα που παρέθεσα χθες- για μένα, η πιο σωστή για το συγκεκριμένο ποίημα, και το "τήνελλα", που το έχουν κάνει ολυμπιακό σύνθημα, ενώ είναι απλώς ένα χαριτωμένο τριαλαρί (τήνελλα=γκλινγκ γκλονγκ, ο ήχος του μουσικού οργάνου)- αποκάλυψα την προτίμησή μου σε έναν ποιητή τόσο σύγχρονο και τόσο δικό μου, που είναι σαν... να γράφουμε μαζί.
Να, γιατί:
Κάποτε, κάπου, όμως: σε χρόνο καίριο,
σάμπως τα λόγια να ’χουν τον καιρό τους·
κι ένας, που νομιζότανε πουλί στις φυλλωσιές,
κι άλλος, που συχνογύριζε ’λάφι στις ερημιές,
ακούνε τη φωνή τους.
Μα εγώ μονάχα που άκουγα
ό,τι από τις σκέψεις μου έφερν’ η ακοή τους.
*
Κάποτε θα ’φευγες, και θα ’μουν
εγώ που θα σου το ζητούσα.
Ξέρεις, καθένας έμαθε
κάποτε, κάπου, μια φορά,
ένα μονάχα τρόπο να ’ναι ·
τ’ άλλα κουβέντες άχρηστες,
μια θλιβερή περιφορά
σε δειλινά που αρνήθηκαν
κάποτε, κάπου, μια φορά,
να μας συντρίψουν.
(Κι όμως, καθένας έμαθε
να νοσταλγεί τη συντριβή του.)
Κάποτε θα ’φευγες · πως ήταν
κάποια στιγμή που φάνηκε να σμίγουν
δρόμοι σαφώς ασύμβατοι, δεν έχει σημασία:
νύχτα, κι η νύχτα, μια φορά
τουλάχιστον, θα κάμψει την κάθε διαφορά.
Όσο για μας: αυτό που φεύγει και μακραίνει
διαφέρει κατά συντριβή
απ’ ό,τι φεύγεται και μένει.
*
Να ’ξερες μόνο τι σου λέω!
Μια στιγμή πριν μ’ αφανίσει
κείνο το πολυπόθητο σκοτάδι που δερόταν
στην αγκαλιά της, πέρασε μπροστά μου
το φάσμα του προσώπου σου, να εκλιπαρεί το θάνατο μου.
Κι ω, θαύμα! Αντί να ταραχτούν
τα μέλη μου, γυρεύοντας τον τρόμο να ξεφύγουν,
κάτι μέσα μου πήδησε ψηλά, ώστε να δω
το σώμα μου να χάνεται σ’ ένα βυθό αβάσταχτα δικό σου».
Έτσι σκεπτόμουνα, ώρα πολλή, κρατώντας
τα χέρια της ακίνητα μες στα δικά μου,
μη καμιά κίνηση παρα-
μικρή των πολυστέναχτων δακτύλων της με πλήξει
σαν να ’ταν πια η ψυχή μου κάτι ολότελα προσωπικό,
κι η επίμονη σιωπή μου λόγια
που μαρτυρούσαν ένα πάθος
πάντα ειπωμένο απλά και πάντα γλυκύτατα βουβό.

Δ. Παράφορο! [Δελφίνι, 1997]

Αφιερωμένο σε όσους αναγνωρίζουν τις συγγένειες αίματος.

Ένα αρχαίο "βιντεάκι"

Να, τι σας έχω απόψε: Ένα καλό νέο! Ξανακούγεται ένα αρχαίο όργανο, το επιγόνιον, χάρη στον υπολογιστή. Να, για άλλη μια φορά, οι θετικές επιστήμες και η τεχνολογία στην υπηρεσία του πολιτισμού και της τέχνης. Ωραία ακούγεται ε;
Να του βάλουμε και στίχους;
Τους έγραψε εκείνος ο ανεκδιήγητος Παριανός, ο Αρχίλοχος, τους μετέφρασε ο Γιώργος Μπλάνας, ο ποιητής, υπέροχα:
Τήνελλα καλλίνικε,
χαῖρ' ἄναξ Ἡράκλεες,
αὐτός τε καὶ Ἰόλαος, αἰχμητὰ δύο.
Τήνελλα καλλίνικε
χαῖρ' ἄναξ Ἡράκλεες.

Τριαλαρί, πρωταθλητή.
Χαῖρε ἄρχοντα Ἡρακλή.
Ἐσὺ καὶ ὁ Ἰόλαος, διπλὴ αἰχμή.
Τριαλαρί, πρωταθλητή.
Χαῖρε ἄρχοντα Ἡρακλή.
(Λοιπόν, οι καλλίφωνοι να δοκιμάσουν να το τραγουδήσουν με τη μουσική του. Και να μου στείλουν το βιντεάκι για πνευματικά δικαιώματα.)

Εν αναμονή

Καθώς περιμένουμε την κάθοδο των βορείων, εμείς εδώ οι "μαραγκιασμένες ψυχές" του νότου, σας στέλνουμε ένα μικρό ρεγάλο, έτσι για να σας γλυκάνουμε λίγο...
Καλή αντάμωση, φίλοι...

Πρόλογος
Σαραντάρης Γιώργος



Kόβεται η δική μας αναπνοή,
χάνεται ο χρόνος, παιδιά·
σε φωνή μοιάζει
που ζύγωσε
μας προσπέρασε
μα δεν ακούστηκε,
κι ένας από μας, ο πιο καλός,
ελπίζει ακόμα
αλλά ντρέπεται να το πει...

Ζητούνται προτάσεις

Στην Καθημερινή της Κυριακής, διάβασα ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο του Ν. Παπανδρέου, για τη διδασκαλία της λογοτεχνίας στη χώρα μας. Ο συγγραφέας θεωρεί ότι η διδασκαλία της λογοτεχνίας δεν γίνεται σωστά, γιατί οι μαθητές δεν έρχονται σε επαφή με ολόκληρα βιβλία, αλλά με αποσπάσματά τους ανθολογημένα. Προτείνει επομένως, αντί των σχολικών ανθολογίων, να εισαχθούν στην εκπαίδευση ολοκληρωμένα λογοτεχνικά έργα, όπως γίνεται σε χώρες του εξωτερικού, στις οποίες έχει ζήσει κι ο ίδιος.
Πέρα από το γεγονός ότι η άποψή του αυτή είναι πολύ ενδιαφέρουσα και ουσιαστική, αφού διαπιστώνει, αν και έξω από το χορό, πόσο ελλιπώς διδάσκονται τα παιδιά μας τη λογοτεχνία, η πρόταση στην οποία καταλήγει, αν μη τι άλλο, είναι ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ ΜΙΑ ΠΡΟΤΑΣΗ!
Επιτέλους, ένας άνθρωπος, συγγραφέας ο ίδιος, μέλος μιας σημαντικής πολιτικής οικογένειας, πρόσωπο αμφιλεγόμενο, που όμως συγκεντρώνει τα φώτα της δημοσιότητας ό,τι κι αν κάνει ή πει, μπήκε στον κόπο να σκεφθεί και να προτείνει κάτι ουσιαστικό για το περιεχόμενο της παιδείας μας. Μην μου πει κανείς πόσο αυτονόητο ή αποσπασματικό είναι αυτό που προτείνει, γιατί θα του ζητήσω να μου φέρει ΜΙΑ ανάλογη "αυτονόητη" πρόταση συνδικαλιστικών οργανώσεων, κομμάτων, παρατάξεων, που να μην αφορά ποσοτικούς δείκτες, θεσμικά αιτήματα, ξύλινα, χιλιοειπωμένα λόγια που ούτε αυτοί που τα λένε έχουν πειστεί ότι θα γιατρέψουν τη βαριά νοσούσα παιδεία μας, αν εφαρμοστούν.
Να πώς με μια τέτοια πρόταση συμπαρασύρονται κι ένα σωρό άλλες "μεταρρυθμίσεις" που αναγκαστικά θα προκύψουν: Σχολική βιβλιοθήκη, δυνατότητα επιλογής από μεγάλο αριθμό βιβλίων ανά μαθητή, τάξη, σχολείο κλπ. Στη συνέχεια, άλλη μέθοδος διδασκαλίας, αφού ούτε οι εξετάσεις θα μπορούν να είναι τυφλοσούρτης, ούτε η διδασκαλία δασκαλοκεντρική, ούτε η παπαγαλία θα μπορέσει να εξυπηρετήσει πλέον διδάσκοντες και διδασκομένους.
Ας ανοίξει κάποτε σ' αυτό τον τόπο αυτή η συζήτηση για την παιδεία. Ας ακούσουμε ανθρώπους έξω από τα γρανάζια του εκπαιδευτικού συστήματος, με πνευματικό και κοινωνικό εκτόπισμα, να προτείνουν λύσεις που δεν μπόρεσαν να βρουν οι αρμόδιοι και υψηλά αμειβόμενοι πολιτικοί και διοικητικοί παράγοντες.
Ας αξιοποιήσουμε τους πνευματικούς ανθρώπους που ευτυχώς διαθέτει αυτός ο τόπος σε ικανοποιητικό αριθμό.
Η παιδεία έχει πιάσει πάτο και δεν έχουμε άλλο ρυμουλκό, για να τη φέρει στην επιφάνεια. Κι είναι το μόνο μέσο που έχουμε για να ταξιδέψουμε στους δύσκολους καιρούς που έρχονται.

Καλά κρασιά!

Πάντα τα πηγαίναμε καλά μ' αυτό το θεό, από τότε που είχε εδώ το ναό του και για τρεις μέρες, λέει, το νερό γινόντανε κρασί στη βρύση του ναού κι όλοι έρχονταν για να ξεδιψάσουνε. Τον αφήσαμε χωρίς ναό, τον ξεσπιτώσαμε το δόλιο, αλλά όλο και μας έρχεται και μας ευλογάει. Σε πανηγύρια, σε γλέντια μέχρι το πρωί, στα χοιροσφάγια, στις απόκριες, γινόμαστε δικοί του θιασώτες, λες και δεν πέρασαν δυο χιλιάδες τόσα χρόνια εκθρονισμού του.
Αυτές τις μέρες όμως του τρύγου τον βλέπουμε να μας παρακολουθεί μέσα σε αμπέλια και πατήρια, να κλέβει μούστο απ' τα βαρέλια, να στολίζεται με κλαδιά και κατακάθια και να παίρνει στο κυνήγι καμιά πεταχτούλα νύμφη μέσα στο καταμεσήμερο.
Το κακό είναι ότι δεν βγήκε στις φωτογραφίες, ο ζαβολιάρης...

Το Δόλωμα και η...κάθαρση.

Ήταν το στέκι της γενιάς μας και της παρέας μας. Ένα μικρό μπαράκι, το Δόλωμα, κολλημένο πάνω στο εκκλησάκι της Αγίας Αικατερίνης, δίπλα στην ομώνυμη παραλία του Γιαλού. Ένα αμαρτωλό εκκλησάκι. Ένα αγιασμένο μπαράκι.
Στέγασε τις πιο όμορφες καλοκαιρινές βραδιές μας, για πάνω από 30 χρόνια. Στα πέτρινα τραπεζάκια του απιθώσαμε μαζί με τα ποτά μας, τις αγωνίες της νιότης μας, τους έρωτες, τις μεγάλες μας ουτοπίες. Χτίσαμε φιλίες πάνω στις άσπρες πεζούλες που ακόμα μας κρατάνε. Ακούσαμε μουσικές, είπαμε τραγούδια, που ακόμα μας προστατεύουν από το θόρυβο που πληθαίνει γύρω μας. Γελάσαμε, πολύ γελάσαμε, τόσο που γέμισαν οι τσέπες μας και μας φτάνει για τα επόμενα 100 σκυθρωπά χρόνια. Δίπλα στη σκοτεινή θάλασσα μπορέσαμε ακόμη και να ξεκλέψουμε χρόνο από την παρέα και το σαματά για λίγες κλεφτές συνευρέσεις με το υγρό σκοτάδι της, που καθρέφτιζε όσα δεν μπορούσαμε ή δεν θέλαμε να μοιραστούμε. Μας είδε να μεγαλώνουμε, να γαληνεύουμε κι ακόμα να βρισκόμαστε, ζευγαρωμένοι πια και κατασταλαγμένοι, μα κατά βάθος για πάντα κρυφοί νοσταλγοί της ίδιας ουτοπίας. Έστω με την ψευδαίσθηση μιας νιότης που δεν έλεγε να μας αφήσει, μιας εφηβείας που δεν λέγαμε να την αφήσουμε.
Μετά το αφήσαμε, μας άφησε;
Τι έγινε ακριβώς; Κάποιοι κατήγγειλαν την πλημμελή αποχέτευση, βρέθηκαν άλλα στέκια πιο...οικολογικά, πιο κοσμικά, λιγότερο επιρρεπή σε επιστροφές παντός τύπου;
Δεν θυμάμαι. Δικαιούμαι κι εγώ να ξεχνάω πότε πότε...
Πέρυσι, ο νυν δήμαρχος και ιδρυτικό μέλος της παρέας εκείνης έβαλε να το φτιάξουν, γιατί ανήκει στο δήμο, το έβαψαν, το στόλισαν και κάναμε ένα πάρτι να γιορτάσουμε την αναβίωση. Ήσυχο πάρτι, για ήσυχους και ντροπαλούς μεσήλικες. Μοιάζαμε να παίζουμε τους παλιούς εαυτούς μας και να μας έρχονται λίγο στενά τα κοστούμια. Είχαν έρθει καινούριοι φίλοι που έμοιαζαν να το απολαμβάνουν περισσότερο. Και τα παιδιά μας ενέσκηψαν με την παρέα τους να δουν πώς τη βρίσκουν οι γέροι τους και να πιουν και κανένα καθαρό ποτό τζάμπα. Οι φίλοι με τις ωραίες φωνές και τις κιθάρες μας κράτησαν όλους εκεί, μικρούς και μεγάλους, παλιούς και καινούριους.
Δεν το επαναλάβαμε. Δεν λειτούργησε ξανά.
Φέτος είχα σκοπό να το ψάξω το θέμα.
Πηγαίνοντας για το πρώτο μου μπάνιο εκεί, το βρήκα λεηλατημένο. Με πέτρες είχαν σπάσει όλα τα μικρά παραθυράκια της πρόσοψης. Τα άσπρα τραπεζάκια ήταν γεμάτα χώματα και πέτρες. Ο Δήμος έβαλε και κάρφωσαν τη τζαμαρία με κόντρα πλακέ. Το έκανε αποθήκη. Τέλος.
Είναι κι αυτός ένας τρόπος να καθαρίζεις με τη νοσταλγία και τα φαντάσματα του παρελθόντος. Πετροβολώντας. Ευχαριστούμε, γνωστοί και άγνωστοι συντοπίτες μας, που μας παραδίδετε αθώους και αγέραστους, χωρίς μνήμη, στους καιρούς που έρχονται.
Eίμεθα όλοι εντός του μέλλοντός μας. που λέει κι ο δικός μας ποιητής.