Sunday, February 3, 2008

Μια αξέχαστη μύηση, μια μεγάλη ιέρεια.

Περί θεάτρου ο λόγος, σε μια από τις πιο αγαπημένες γωνιές αυτής της μπλογκοπαρέας.
Να τι μου θύμισε το κείμενο της meril.

Πώς μυήθηκε στο αρχαίο θέατρο ένα "παλιόπαιδο":

Αυτό λοιπόν το μικρό "παλιόπαιδο" ήτανε το βασανισμένο πειραματόζωο μιας μαμάς φιλολόγου, που το έτρεχε από βρέφος στα θέατρα, στα μουσεία, στους αρχαιολογικούς χώρους και σε ό,τι άλλο σχετικό μπορεί να σκαρφιστεί το...διεστραμμένο μυαλό μιας τέτοιας μαμάς. Το παιδί μεγαλώνοντας άρχισε να είναι πολύ δύσπιστο στις προτάσεις της μαμάς του για εξορμήσεις ψυχαγωγικού χαρακτήρα και διεκδικούσε με συνδικαλιστική εμμονή λούνα παρκ και ταινίες κινουμένων σχεδίων κι όλα τα εμπορικά θεάματα και ακροάματα της ηλικίας του. Εκείνη την περίοδο δε, αξίωνε με έντονο τρόπο να πάει στον Sakis, όπως κάθε μοντέρνο κορίτσι, και η μαμά πάλευε όσο μπορούσε να αποφύγει αυτό το πικρό ποτήρι.
Είχαν έρθει λοιπόν εκείνο τον καιρό στην Αθήνα για ένα Σαββατοκύριακο και ήθελε πολύ να δει την Εκάβη που ανέβαζαν τότε ο Παπαγεωργίου και η Πρωτοψάλτη στη Στοά, γιατί είχε διαβάσει τις καλύτερες κριτικές, αλλά και γιατί φρόντιζε να μην χάνει γενικά παραστάσεις της Στοάς.
Είπε λοιπόν στη μικρή: "Θα πάω θέατρο, θέλεις να έρθεις μαζί μου ή θα μείνεις με τη γιαγιά;" Όταν είσαι 11 χρονών, οι επιλογές σου είναι περιορισμένες και προτιμάς να πας έστω σε ένα βαρετό αρχαίο έργο (δεν είχε ξαναπάει), παρά να κάτσεις σπίτι να δεις τηλεόραση με τη γιαγιά.
Τελοσπάντων, ζήτησε λίγες πληροφορίες για το μύθο, τις πήρε και της φάνηκε κάπως υποφερτό. Στο θέατρο, ενώ έπιναν ένα τσάι στο φιλόξενο φουαγιέ, πήραν και το πρόγραμμα και το ξεφύλλιζαν μάνα και κόρη. Στο πρόγραμμα όμως είχε και το έργο αυτούσιο. (Αχ, αυτά τα πλήρη προγράμματα της Στοάς!) Το βλέπει η μικρή και το μάτι της πέφτει στους μονολόγους. "Τι είναι αυτά; Τι έργο είναι αυτό; Όλα αυτά τα λόγια τα λέει ένας; Πω πω βαρεμάρα! Τι θα τραβήξω! Και τι φταίω εγώ επειδή έχω μάνα φιλόλογο να τα ακούω αυτά; " Η μαμά φιλόλογος να ανοίξει η γη να την καταπιεί, καθώς ένιωθε να τους κοιτάει όλο το θέατρο, γιατί η κορούλα της δεν ήταν και χαμηλών τόνων. Μπήκαν και κάθισαν στις θέσεις τους και ξεκαθάρισε στη μικρή ότι απαγορεύεται να σηκωθεί και να βγει έξω όπως απειλούσε, γιατί θα είναι η τελευταία φορά που θα την πάει οπουδήποτε, φυσικά δεν της επέτρεψε να μασουλάει σοκολάτα, της είπε μόνο ότι μπορεί να κοιμηθεί αν θέλει. Και έτσι με ένα παιδί αιχμάλωτο στο κάθισμά του και το κλίμα ψυχροπολεμικό, έσβησαν τα φώτα και άρχισε η παράσταση...
Και εγένετο φως!
Από την πρώτη λέξη που βγήκε από τα χείλη της μεγάλης ηθοποιού μέχρι τη μαγική σιωπή που ακολούθησε την τελευταία λέξη, δίπλα της ήταν ένα παιδί εκστατικό. Ένα παιδί να ρουφάει τις λέξεις, με τις ματάρες να λάμπουν στο σκοτάδι υγρές κι ένα μικρό χεράκι να σφίγγει το δικό της με ένταση. Δεν θα ξεχάσει ποτέ το βλέμμα του παιδιού μόλις άναψαν τα φώτα. "Μαμά, τι ήταν αυτό;" Μόνο αυτό μπόρεσε να πει. Ένα μικρό "κακομαθημένο" είχε μυηθεί στο μεγάλο θέατρο με μόνο όχημα τη μεγάλη ηθοποιό Λήδα Πρωτοψάλτη. Ένας μικρός "αντιδραστικός" άνθρωπος συναντήθηκε με την υψηλή τέχνη και ποτέ δεν ξέχασε αυτή τη συνάντηση, ποτέ δεν έγινε από τότε εύκολη λεία σε κούφια θεάματα και ακροάματα.
Και κυρίως, δεν ξαναζήτησε να πάει στον Sakis. Ευτυχώς!

18 comments:

meril said...

Τώρα η σειρά μου να πω τι μου θύμισες....
Τα ανάλογα....
Και με συγκίνησες...
Να σαι καλά

Υ.Γ. αΝ ΚΑΙ ο Σάκης και ο κάθε Σάκης δεν νομίζω πως πρέπει να μπουν σε λίστα με τα απαγορευμένα. Η κάθε εποχή , ηλικία έχει τη δικ΄ή της σαχλαμάρα.

gyristroula2 said...

Έτσι είναι, meril, γινόμαστε λίγο ροβεσπιέροι μέχρι να βεβαιωθούμε ότι τα βλαστάρια μας είναι σε καλό δρόμο, μετά απολαμβάνουμε και τις σαχλαμάρες μας κι εμείς κι αυτά...
Κι εσύ πάντα να μου δίνεις ιδέες...

Θερσίτης said...

Αποδεικνύεις με την ανάρτησή σου αυτήν τη δύναμη της ποιότητας πάνω και στα ανεπεξέργαστα μυαλά. Αποδεικνύεις ότι η ποιότητα δεν ταιριάζει και δε φτιάχνεται για τους μυημένους, για τους ψωνισμένους.
Αποδεικνύεις πόσο εγκληματικά λάθη διαπράττουμε εμείς οι εκπαιδευτικοί, όταν ανεχόμαστε το συγχρωτισμό των μαθητών μας με πολιτιστικά σκουπίδια (χωρίς εισαγωγικά). Και ο Sakis είναι ένα σκουπίδι από άποψη ποιότητας. Είναι σαχλαμάρας, όπως εύστοχα τον χαρακτηρίζει η μέριλ.

Λορελάη said...

Πολύ ωραίο το ποστ γυριστρούλα. Και τα δύο θέματα που βάζεις και η υστερία κάποιων μαμάδων που θέλουν να βάλουν με το ζόρι πράγματα στο κεφάλι των παιδιών τους, αντί να καλλιεργήσουν τη ψυχούλα τους έτσι ώστε να είναι ικανή τα γευτεί ένα αληθινό έργο τέχνης, και το ότι η αλήθεια του έργου τέχνης -όταν υπάρχει- δεν χρειάζεται εγκεφαλική "διαμεσολάβηση" για να προσληφθεί. Αρκεί η ετοιμότητα του δέκτη, που στα παιδιά είναι δεδομένη, φτάνει να μπορέσουν να "συντονιστούν" μαζί του. Όχι πως η γνώση δεν χρειάζεται, αλλά σε δεύτερο επίπεδο. Για εσωτερική ανατροφοδότηση.

gyristroula2 said...

Πραγματικά, θερσίτη, αυτό που έγινε εκείνη τη μέρα ήταν ένα μικρό θαύμα. Και δεν έγινε έτσι από το τίποτε. Η ερμηνεία της Πρωτοψάλτη μπορούσε να κινητοποιήσει και τον πιο ανεπίδεκτο δέκτη. Πόσες τέτοιες ευκαιρίες έχουν τα παιδιά μας; Αύριο θα τα πάμε στην Ελένη, που τη διδάσκονται, τι λες μπορώ να ελπίζω σε κάτι ανάλογο; Πολύ φοβάμαι πως όχι.
Λορελάη, συμφωνώ απόλυτα, η γνώση είναι απλώς ο προθάλαμος, λίγα πράγματα για το μύθο, τα πραγματολογικά στοιχεία, που λέμε εμείς, είναι απαραίτητα εργαλεία, από κει και πέρα η μέθεξη με το έργο τέχνης είναι σχεδόν μεταφυσική εμπειρία, μόνο που δεν τρέχουν γύρω μας αυτές οι ευκαιρίες, πρέπει να τις κυνηγήσουμε...

giorgos_st said...

Ταινία el greco σήμερα,θεατές 150 (1η και 2α γυμνασίου) κινητά ανοιχτά 70, οι υπόλοιποι σε κάθε φιλί να φωνάζουν "προφύλαξηηηη" και την υπόλοιπη ώρα να δέρνονται,καθηγητές σε υστερία.Έλειπε ο Ροβεσπιέρος με την μεταξωτή πουκαμίσα του. Τουλάχιστον έπισε τόπο η καμπάνια για το aids.

gyristroula2 said...

giorgo, για να πας τα παιδιά σε μια τέτοια επίσκεψη είτε σε θέατρο είτε σε σινεμά ή και σε μουσείο, θέλει ΜΙΑ βδομάδα προεργασία. Ενημέρωση τι πάμε να δούμε, ποιος είναι ποιος, τι είναι τι, μάθημα κανονικό! Μετά θέλει σαφείς κανόνες συμπεριφοράς και ξεκαθάρισμα τι θα συμβεί αν σε κάνουν ρεζίλι σε δημόσιο χώρο.Στο χώρο επίσης δεν τα βάζεις κοπαδιαστά όλα μαζί μόνα και αλλού οι καθηγητές. Τα βάζεις ανά τμήμα με τον υπεύθυνό τους που τα ξέρει και τα επιβλέπει. Σε περίπτωση δε, που δεν βλέπεις προθυμία και αυτοδέσμευση, απλώς δεν τους πηγαίνεις! Κι ο Ροβεσπιέρος μια χαρά παιδί είναι, ο Πόντιος Πιλάτος πάλι, όχι...

giorgos_st said...

Στα σεμινάρια εισηγήτρια και γρήγορα, εγώ πάντος το βρήκα διασκεδαστικό το σκηνικό που μου μεταφέρθηκε από κει πέρα μην αρχίσουμε τα πως και τα γιατί θα χαθούμε.

Θερσίτης said...
This comment has been removed by the author.
Θερσίτης said...

Για το Γιώργο και το ρεπορτάζ του δύο πράγματα:
α) Όταν συνοδεύεις ένα σχολείο σε πολιτιστική επίσκεψη, κάνεις εκ των προτέρων όσα αναφέρει η γυρ. Ακολούθως μοιράζεις τα παιδιά σε συναδέλφους και τους έχεις όρθιους με βλέμμα στα παιδιά, όχι στη σκηνή. Αν χρειαστεί, μετακινείς κάποιο μαθητή που ατακτεί. Σε 10 λεπτά οι μαθητές γίνονται ένα ευήκοο κοινό και πειθαρχημένο. Εγώ βέβαια μένω σε όλη την παράσταση όρθιος με μέτωπο στους μαθητές και ανεβοκατεβαίνω όποτε χρειάζεται. Στο τέλος παίρνουμε συγχαρητήρια από το θέατρο και τα μεταφέρουμε στους μαθητές που τα αξίζουν.
β) Κάποτε δίδασκα στο σχολείο του Κ.Χ. Μύρη και τον βλέπω να μπαίνει στη βιβλιοθήκη έξαλλος. Τι είχε συμβεί; Η κορυφαία στο παιδικό θέατρο τότε του είχε παραπονεθεί πως οι καθηγητές είχαν βάλει τα παιδιά στην αίθουσα και είχαν βγει και κάπνιζαν στο φουαγιέ σε όλη την παράσταση. Γινόταν κόλαση. Ποιος φταίει, σύντροφε;

giorgos_st said...

Θερσίτη λέω να μην μπω στην ουσία,σίγουτα έχετε και σεις τις ανάλογες εμπειρίες,αλλά πάλι να πας τα παιδιά να δουν ταινία και εσύ να τα κοιτάς στα μάτια υπερβολικό μου φαίνεται!Μην χάνετε το χιούμορ σας, η προβολή έγινε για τα παιδιά αντί ημερήσιου περιπάτου δεν ύπηρχαν άλλοι θεατές, εγώ το μεσημέρι γέλασα που μου τα έλεγε η Χ. γελάστε και σεις λιγάκι δεν κάνει κακό,τα ίδια παιδιά πριν λίγο καιρό έκαναν μιά υπέροχη σχολική γιορτή, αφου το γνωρίζετε τα παιδιά είναι κινούμενη άμμος,αν δεν μπορούμε να δούμε και να μεταφέρουμε με ανάλαφρη διάθεση κάτι τέτοια τότε τι κάνουμε?

gyristroula2 said...

Ναι, giorgo μερικές φορές πρέπει να μην τα παίρνουμε όλα τόσο σοβαρά και να χαιρόμαστε κι εμείς λίγο το χαβαλέ, μα βλέπεις, όταν σέβεσαι κάποιους ανθρώπους και τη δουλειά τους στο σανίδι ή στο πανί, δεν θέλεις οι μαθητές σου να δείχνουν το αντίθετο. Έχουμε κι εμείς τα κολλήματά μας, τους ναρκισσισμούς μας, τι νομίζεις;
Πάντως, θερσίτη μου, σήμερα, σε μια ανεκδιήγητη παράσταση της Ελένης που τα πήγαμε, εγώ εκ των υστέρων στενοχωρήθηκα που έδειξαν σχετικό σεβασμό, ως μη ώφειλον. Καλύτερα να τα αφήναμε να το κάνουν μπάχαλο τελικά. Πάντως με μέτωπο προς τα παιδιά ούτε εγώ έχω καθίσει ποτέ, ίσα ίσα θεωρώ ότι είναι αποτελεσματικότερο να κάθεσαι ανάμεσά τους και να θες να σου κάνουν ησυχία, για να ακούς. Ειδικά άμα τους πεις ότι δεν ακούς και καλά! Χαχαχαχαχα!
Σήμερα να δεις τι τράβηξα που ήθελα να γελάσω και δεν έπρεπε, για να μην πάρουν θάρρος! Ήθελα να σε έβλεπα εκεί...

OnWine said...

Συγχαρητήρια... στην μαμά!

Ο επιμένων νικά!

Πάντως, σε συμπονώ, γιατί έχω και εγώ τραβήξει σχεδόν τα ίδια... όχι με το θέατρο, αλλά με τα βιβλία... οχι με το sakis, αλλά με τον Ολυμπιακό, αντίστοιχα.

gyristroula2 said...

Α, sxoliasti, μου όλα κι όλα, αν ήταν για τον Παναθηναϊκό το συζητάγαμε, τώρα για τον Ολυμπιακό να παταχθεί αμείλικτα ο μικρός χούλιγκαν, να διαβάζει μέχρι να πάρει η ομάδα του καμιά διάκριση της προκοπής στο εξωτερικό! Χαχαχαχα! (τι νόμιζες; η gyristroula δεν είναι κι αυτή άνθρωπος με...πράσινες ευαισθησίες;)
Σοβαρά τώρα, θέμα ισορροπίας είναι, μιας ισορροπίας που χάνεται και κερδίζεται κάθε μέρα σε άλλο σημείο. Καλό κουράγιο, φίλε!

vagnes said...

Αργησα και εχασα την παρασταση, δηλ... ηρθα αργοπορημενος ως καθαροαιμος Ελλην γιατι να το κρυψομεν αλλωστε;
gyristroula μη μου τα πρωτοψαλτεις εφταιξα το γνωριζω

gyristroula2 said...

vagnes, καλώς το να κι ας άργησε, λέμε στο νησί μου. Άκουσες "πράσινες ευαισθησίες" και ήρθες;
Πάλι θα σε τσιγκλήσω πολιτικά τώρα που σε βρήκα: Πιστεύεις ότι μπορεί η τέχνη γενικά και το θέατρο ειδικότερα να μας δώσει αντισώματα εναντίον αυτού του οχετού που μας περιτριγυρίζει ή είναι απλώς παρηγοριά στον άρρωστο;

vagnes said...

Μου εδειξες το φιδι αντε να το βγαλω εγω τωρα απο την τρυπα.
Σοβαρα τωρα

Η πιστη στα ιδανικα δινει το τελειωτικο χτυπημα στην ματαιοτητα.
Ξεκινωντας με οδηγο το φωτεινο οροσημο της πιστης μας (στα ιδανικα), τα πραγματα και η ζωη απλουστευται, οι επιδιωξεις καθιστανται ποιοτικες, μετρησιμες, αυταρκεις και ανθρωπινες.
Υποσυνειδητα αναζηταται η καλλιεργεια του νου, για να διευκολυνει τη διαδρομη προς τον επιθυμητο στοχο.
Ολες οι πνευματικες και πολιτιστικες αναζητησεις (φυσικα το θεατρο μεσα σ'αυτες, οπως και το bloging) ανακαλυπτουν με μεγαλυτερη, συν τω χρονω, ευκολια, τη ματαιοτητα του πλουτισμου μεσω της διαφθορας, που ειναι ομως η μοναδικη επιδιωξη του συστηματος εξουσιας.
Οι αντιστασεις λοιπον απεναντι στη διαφθορα ενισχυονται θωρακιζονται και αποκτουν το απαραιτητο ισχυρο θεωρητικο υποβαθρο, για την αντιμετωπιση των φαινομενων σηψης της πολιτικης και της οποιας αλλης εξουσιας.
Δεν ειναι τυχαιο οτι οσοι καλλιτεχνες (Αννα Συνοδινου, Μικρουτσικος κα) υπουργοποιηθηκαν, γρηγορα παραιτηθηκαν εκδηλωνοντας την απεχθεια τους στα βρωμικα παιχνιδια της εξουσιας.

Η πνευματικη καλλιεργεια (οχι η "καλλιεργεια") εξοπλιζει τον ανθρωπο, τον πολιτη με πρακτικες ποιοτικων και υγιων αντιδρασεων σε καθε περισταση της ζωης του οσο δυσκολη κι αν ειναι αυτη.
Αρρωστοι ειναι τελικα οσοι αναμιγνυονται και διαπλεκονται στα παιχνιδια εξουσιας και παρηγορια μεχρι να βγει η ψυχη τους, ειναι ο παρανομος και αχρηστος πλουτισμος τους.

gyristroula2 said...

Ε λοιπόν, δίπλα στην τέχνη και τις πνευματικές ενασχολήσεις, θα πρόσθετα και το στοχασμό αυτού του είδους ως ισχυρό αντιστάθμισμα στην περιρρέουσα σήψη. Εξαιρετικό ανάγνωσμα για να ξεκινήσει η μέρα μου. Σε ευχαριστώ, vagnes.

Με τον Μάνο Λοΐζο, το 1979

  Στον Άη Γιώργη στου Φαράλη, είδα το Μάνο Λοΐζο, τον Απρίλιο του 1979. Ήταν Δευτέρα του Πάσχα και είχε έρθει με την παρέα του Γιώργου του Δ...