Ισπανική άνοιξη

Μπορούμε να ξαναβγούμε στους δρόμους σαν να βγαίνουμε για πρώτη φορά;
Να ξεχάσουμε, τις στολές, τους κομματικούς στρατούς, την αδιέξοδη βία, τα ρηχά συνθήματα;
Μπορούμε να ξαναβγούμε στους δρόμους σαν να μη διανύσαμε μέχρι τώρα χιλιάδες χιλιόμετρα "επαναστατικά" και ατελέσφορα με μόνο κέρδος τους πόντους σε βιογραφικά συνδικαλιστών και ψηφοδόχους κομμάτων;
Μπορούμε να διαγράψουμε από την πολιτική μας μνήμη τις διαψεύσεις οραμάτων, τους γκρεμισμένους κόσμους που χτίσαμε στα νιάτα μας;
Μπορούμε απλώς να τραγουδήσουμε, να φωνάξουμε, να χορέψουμε στις πλατείες σαν παιδιά σε εκδρομή; Με συνθήματα ολοκαίνουρια και πανό αυτοσχέδια με όλα τα χρώματα;
Μπορούμε να αντικαταστήσουμε το ολέθριο μίσος με σάτιρα; Την οργή να την μπολιάσουμε με ήρεμη απόφαση και τη μανία καταστροφής με όνειρα ενός άλλου κόσμου;
Μήπως αυτό που κουβαλάμε έξω στους δρόμους πρέπει να είναι το ομοίωμα αυτού του νέου κόσμου, όχι το φάντασμα του παλιού που πεθαίνει;
Μήπως μόνο το αποφασισμένο και πεισματάρικο όραμα του νέου κόσμου μπορεί να σκοτώσει τα ζόμπι που λυμαίνονται τις ζωές μας;
Μήπως αυτοί οι νέοι της Ισπανίας μας προτείνουν εκεί στις πλατείες του ήλιου ένα καινούριο συνταγματικό χάρτη για τις πολιτείες του μέλλοντος;
Μήπως εκεί χτίζεται στ' αλήθεια το αληθινό μέλλον της Ευρώπης, το αληθινό μέλλον του κόσμου μας;
Βήμα πρώτον: ΕΞΩ, Βήμα δεύτερον: ΜΑΖΙ, Βήμ...
Δεν κοιμηθήκαμε ποτέ, παιδιά, αγρυπνούσαμε και περιμέναμε.

Προφορική εξέταση λόγω δυσλεξίας, δικαίωμα ή άλλοθι;

Εδώ και πολλά χρόνια, στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, κατοχυρώθηκε το δικαίωμα των δυσλεκτικών μαθητών να εξετάζονται προφορικά, όπως είναι επιστημονικά και παιδαγωγικά επιβεβλημένο σε παγκόσμιο επίπεδο. Τι συμβαίνει όμως στην πράξη από την εφαρμογή αυτού του δικαιώματος; Ο μαθητής απαλλάσσεται από τη γραπτή εξέταση και θα έλεγε κανείς ότι το κράτος απαλλάσσεται παράλληλα από την ευθύνη και την υποχρέωση της εκπαίδευσής του.
Από τη στιγμή που ο κηδεμόνας του θα προσκομίσει στο σχολείο το δικαιολογητικό για την προφορική εξέταση λόγω δυσλεξίας, θα περίμενε κανείς να υπάρχει ειδική μέριμνα για το μαθητή, να γνωρίζει ο κάθε διδάσκων τον τρόπο που θα τον βοηθήσει στο δικό του μάθημα με ειδικές ασκήσεις, τεχνικές, παιδαγωγικούς χειρισμούς. Τι συμβαίνει στην πράξη; Κανένας σχεδόν δεν έχει ιδέα αν υφίστανται τέτοιοι τρόποι βοήθειας και σε όλο τον κυκεώνα της γραφειοκρατίας με την οποία βομβαρδιζόμαστε καθημερινά, δεν θα βρεις ούτε δυο αράδες πάνω στο θέμα. Οι μαθητές, λοιπόν, με δυσλεξία ουσιαστικά βοηθούνται μόνο να "περνάνε την τάξη". Αρκετοί εκπαιδευτικοί αποφεύγουν να απορρίπτουν μαθητές προφορικά εξεταζόμενους, ακόμη κι αν είναι εντελώς απροετοίμαστοι και αδιάφοροι, με το αιτιολογικό ότι πρέπει να δείχνουμε ευαισθησία στους μαθητές με μαθησιακές αδυναμίες ή και γιατί, εύλογα, δεν θέλουν να εμπλακούν σε αναβαθμολογήσεις και επενεξετάσεις.
Αφενός, λοιπόν, η έλλειψη εξατομικευμένης διδασκαλίας, αφετέρου η ευκολία προαγωγής, δίνουν το σύνθημα σε ορισμένους από εκείνους τους μαθητές που χρειάζονται περισσότερο τη βοήθεια του σχολείου για να ξεπεράσουν τις αδυναμίες τους, να παραιτούνται σχεδόν ολοκληρωτικά από την προσπάθεια να κατακτήσουν το αγαθό της γνώσης.
Κι όμως κανείς δεν διαμαρτύρεται, ο μαθητής προάγεται, ο γονέας εφησυχάζει, ο δάσκαλος έχει ήσυχη συνείδηση.
Κι όσοι κατά καιρούς ανησυχήσαμε και τρέξαμε σε συνέδρια, σεμινάρια και διαλέξεις, γυρίσαμε γεμάτοι με πολλές και ωραίες θεωρίες, συχνά αλληλοσυγκρουόμενες, που μόλις τις φέραμε γυαλιστερές στο περιβάλλον της τάξης, θάμπωσαν και οξειδώθηκαν "από τη νοτιά" των αληθινών μαθητών με τα αληθινά προβλήματα.
Και τότε αρχίσαμε ο καθένας μόνος του και αβοήθητος να κωπηλατούμε τη βαρκούλα μας, μέχρι να ανακαλύψουμε την Αμερική, που άλλοι την έχουν ήδη κατακτήσει και αποικίσει.
Για παράδειγμα, προσπαθώντας να βοηθήσουμε έναν δυσλεκτικό μαθητή να τηρεί τις σωστές αποστάσεις μεταξύ των λέξεων, σκεφθήκαμε να του δώσουμε ένα στυλό να το τοποθετεί, όσο γράφει, ανάμεσα στις λέξεις. Κι ενώ χαιρόμασταν που το παιδί σε πολύ λίγο διάστημα έμαθε να γράφει σωστά, ακούσαμε με γνήσια έκπληξη από τα χείλη συναδέλφου, δασκάλας ειδικής αγωγής, ότι αυτή είναι μια γνωστή τεχνική για την αντιμετώπιση της δυσγραφίας.
Ήταν τόσο δύσκολο να έχει κάθε διδάσκων στα χέρια του ένα φυλλαδιάκι με σαφείς και συγκεκριμένες οδηγίες, από αυτές που θα διευκόλυναν τη διδασκαλία του, χωρίς να χρειάζεται να προσφύγει σε συγγράμματα και μελέτες με αμφίβολη αποτελεσματικότητα;
Γιατί αυτά τα μικρά "μυστικά" να φυλάσσονται τόσο καλά κρυμμένα σε σεντούκια ειδικών και να μη γίνονται κτήμα όλης της εκπαιδευτικής κοινότητας;
Πόσοι, ας πούμε, γνωρίζουν ότι δεν πρέπει να απευθύνεσαι λεκτικά σε ένα μαθητή υπερκινητικό, την ώρα της κρίσης, αλλά να επικοινωνείς μαζί του με μη λεκτικά σχήματα (χειρονομίες, εκφράσεις, συμβολικά αντικείμενα);
Δεν είναι κρίμα να το ανακαλύπτεις αυτό τυχαία μετά από χρόνια αποτυχημένων προσπαθειών;
Ως πότε θα δυναστεύει την εκπαίδευση ο ακαδημαϊσμός και η φοβία για οτιδήποτε πρακτικό και χειροπιαστό;
Τέλος, θα ήταν παράλειψη να μην αναφερθούμε στις προόδους που έχουν σημειωθεί στο χώρο της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, από εξαιρετικούς συμβούλους και ειδικά επιμορφωμένους δασκάλους. Ίσως είναι καιρός εμείς οι "δευτεροβάθμιοι" να αναγνωρίσουμε ότι χρειαζόμαστε τα φώτα και την καθοδήγηση ανθρώπων που ασχολήθηκαν με τα θέματα της ειδικής αγωγής και έκαναν πράξη τα πορίσματά της μέσα στο περιβάλλον της τάξης.
Γιατί και η δυσλεξία κι πολλά άλλα ζητήματα που αφορούν τους μαθητές μας χρειάζονται κυρίως δασκάλους κι όχι ειδικούς επιστήμονες.

Γιατί δεν σας αρέσει ο Στρος;

Αυτή η ιστορία του Στρος Καν δεν βολεύει καθόλου. Καμιά πολιτική ορθότητα δεν εξυπηρετεί. Ούτε αυτήν που θέλει τον καπιταλισμό παντού ίδιο κι απαράλλαχτο, σαν να είναι ένα και το αυτό, π.χ να πέσεις θύμα βιασμού στην Καλκούτα ή στη Νέα Υόρκη. Ούτε αυτήν που διατείνεται ότι το κράτος δικαίου είναι μόνο στη φαντασία των ρομαντικών και παντού, όπως στην Ελλάδα, κυριαρχεί η ανομία, η διαφθορά και οι πάσης φύσεως διακρίσεις.Πώς έγινε λοιπόν και βρέθηκε πίσω από τα κάγκελα ένας πανίσχυρος άνδρας με μόνο στοιχείο την καταγγελία μιας μαυρούλας καμαριέρας; Επομένως το κράτος δικαίου δεν είναι νομοτελειακά ίδιο κι όμοιο παντού και υπάρχουν κράτη που δεν έχουν κατεβάσει τα ρολά, στο όνομα του ανάλγητου καπιταλισμού και της αδήριτης κοινωνικής ανισότητας.
Ούτε η συνωμοσιολογική ερμηνεία των πάντων βολεύεται, αφού και εβραίος είναι ο λεγάμενος και εκπρόσωπος του πιο καπιταλιστικού μηχανισμού της υφηλίου και ισχυρότατος πολιτικά και οικονομικά. Είναι πιο εύκολο, βέβαια, να φαντάζεσαι συνωμοσίες εκεί που η στεγνή πραγματικότητα δεν επιδέχεται πολιτική εκμετάλλευση και δεν γίνεται άλλοθι για την καθ'ημάς αποδιοργάνωση κάθε έννοιας νομιμότητας.
Ακόμα ούτε και η γνωστή ευρωπαϊκή σνομπαρία για τον "πολιτικά ορθό φεμινισμό" των ΗΠΑ μπορεί να καγχάσει ελεύθερα. Ο ζωηρούλης Στρος Καν άπλωσε τα χεράκια σε πολλές Ευρωπαίες δήθεν ανεξάρτητες και ισότιμες και κανείς δεν έδωσε μεγάλη σημασία. Κι όμως μια μαυρούλα καμαριέρα βρήκε δίπλα της ένα ολόκληρο κράτος, όταν υπέστη τις...περιποιήσεις του μακρυχέρη.
Ναι, ξέρω, η δημοκρατική ευαισθησία του αμερικανικού κράτους είναι και επιλεκτική και αλλήθωρη και πανταχόθεν αμφισβητούμενη, αλλά εγώ θα προτιμούσα αν ποτέ βρεθεί στο δρόμο μου ένα κτήνος που θεωρεί τους ανθρώπους μέσα κορεσμού των παθών του, να είμαι καμαριέρα στην Αμερική κι ας έψαχναν πίσω από την καταγγελία μου ευρωπαϊκοί κονδυλοφόροι για ροζ σενάρια και μαύρες δολοπλοκίες.

Για ένα φωτεινό κορίτσι που δίνει πανελλήνιες

Πρώτη μέρα πανελληνίων αύριο. Σε άκουσα λίγο αγχωμένη στο τηλέφωνο: "δεν ξέρω αν έχω προετοιμαστεί επαρκώς", "δεν έχω μάθει τίποτε απέξω", "τι με συμβουλεύετε να κάνω;". Επιστράτευσα το γνωστό όπλο που πάντα βρίσκει το στόχο του με τους εφήβους, το χιούμορ. "Δεν μπορείς να το αποφύγεις, επομένως απόλαυσέ το", "γράψε ένα κείμενο που να το χαρείς εσύ η ίδια πρώτα απ' όλα, διάβασέ το σαν να μην είναι δικό σου και απόλαυσέ το." Πώς να σου πω πως αυτή η...ανορθόδοξη συμβουλή θα έπρεπε να είναι ο βασικός στόχος του μαθήματος της γλωσσικής έκφρασης και ό,τι άλλο σου δόθηκε ως τώρα, ετοιματζίδικα σχεδιαγράμματα, υλικό προς αποστήθιση, προκάτ πρόλογοι και επίλογοι, μασημένες και αφυδατωμένες εκφράσεις, παρακμιακές, πολιτικώς ορθές απόψεις, δεν είναι παρά εμπόδια, οδοφράγματα, που στήθηκαν για να μπλοκάρουν τη δική σου σκέψη, το δικό σου λόγο.
Μη μας κάνεις τη χάρη να κρατήσεις ούτε δευτερόλεπτο τα υπέροχα φτερά σου κλειστά. Τα έφτιαξες την ώρα που εμείς σε νομίζαμε κοτόπουλο και σε μαθαίναμε να μπαίνεις πίσω από φράχτες και σύρματα. Γιατί, να ξέρεις, φωτεινό κορίτσι, οι σκοτεινοί καιροί και οι σκοτεινοί άνθρωποι φοβούνται τα μεγάλα φτερά, τα μεγάλα πετάγματα. Κρατάνε τα κλωσσοπουλάκια στα χαμηλά, ηττημένα, φοβισμένα, ανήμπορα να σηκωθούν έστω μισό εκατοστό πάνω από την προδιαγεγραμμένη πορεία, φροντίζουν να πετσοκόψουν ό,τι μπορεί να απειλήσει την ασφάλεια του κοτετσιού, μυαλό, ζωντάνια, αντίρρηση, χαρά της ζωής, δύναμη.
Ευτυχώς, πολλοί γλιτώνουν. Με την ανθεκτικότητα των πλασμάτων που γεννήθηκαν για τα ψηλά, ξεγελάνε τους φύλακες, κλώθουν τα γερά πανιά για τα ταξίδια, την ώρα που καμώνονται ότι ευτυχία είναι να τσιμπάς καλαμπόκι και μικρά σκουληκάκια στο χώμα.
Κι εμείς οι δάσκαλοι, που μας ορίσανε να σας κρατάμε χαμηλά, ξέρουμε τι κάνετε και κρυφοκαμαρώνουμε την αληθινή σας φύση, σαμποτάρουμε, όσο μπορούμε, τους φράχτες του μυαλού και της ψυχής σας και περιμένουμε τη μέρα που θα καταλάβετε πόσο ψηλά μπορείτε να πετάτε.
Καιρός, λοιπόν, κοριτσάκι, να σου πω την αλήθεια: Αυτά που τώρα βλέπεις μπροστά σου μεγάλα και αξεπέραστα, είναι εκεί μόνο για να δοκιμάσουν τα φτερά σου. Και να χαθούν από μπροστά σου, μόλις τα αγγίξει η "εκλεκτή συγκίνηση" των υψηλών πτήσεων.
Καλή αρχή στο ωραίο ταξίδι!

Η εκδρομή των τριών

Ξεκινάμε σήμερα το απόγευμα για την καθιερωμένη πια εκδρομή μας στην Αθήνα, τέλος της χρονιάς, με μαθητές από τις δυο πρώτες τάξεις του Γυμνασίου φέτος. Αυτό το είδος εκδρομής δεν καταγράφεται στα επίσημα κατάστιχα, δεν περιλαμβάνει διανυκτερεύσεις σε ξενοδοχεία, νοικιασμένα πούλμαν, ταξιδιωτικά γραφεία, συνοδούς καθηγητές. Περιλαμβάνει όμως γονείς, παιδιά και καθηγητές που γίνονται μια παρέα και περιηγούνται τα αξιοθέατα της μεγάλης πόλης, μουσεία, εκπαιδευτικά προγράμματα, Πλανητάριο, θέατρο. Διανυκτέρευση στα σπίτια, δικά μας ή φίλων και συγγενών, μετακίνηση με τα μέσα συγκοινωνίας και ώρες ελεύθερων δραστηριοτήτων για όλους χωρίς το άγχος της επιτήρησης, που καταδυναστεύει τις ζωές των συνοδών καθηγητών και των συνοδευομένων μαθητών, όπου γης.
Αυτό όμως που μου αρέσει περισσότερο εμένα προσωπικά σ' αυτή την εκδρομή-που είναι μια πολύ παλιά συνήθεια του σχολείου μας, που αναβιώσαμε πέρυσι- είναι η συνύπαρξη των τριών μερών της σχολικής κοινότητας, καθηγητών, μαθητών, γονιών.
Στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση οι γονείς έχουν πολύ μικρότερη συμμετοχή στα δρώμενα της σχολικής ζωής, όχι επειδή δεν το θέλουν οι ίδιοι, φυσικά, αλλά επειδή οι έφηβοι έχουν ανάγκη όλο και μεγαλύτερης χειραφέτησης από την οικογένεια, όλο και μεγαλύτερης εμπλοκής με τους συνομηλίκους τους. Έτσι, η παρουσία των γονιών τους στο σχολείο συνδέεται μόνο με το "αναγκαίο κακό" της ενημέρωσης για τη φοίτηση και την επίδοση και στη χειρότερη περίπτωση για την κακή διαγωγή και τις ποινές που αυτή επισύρει.
Κι όμως είναι πολύ χρήσιμο και ενδιαφέρον ταυτόχρονα να σπάει κάποτε αυτός ο κανόνας και να αίρεται το εφηβικό εμπάργκο για τους γονείς έστω για μια εκδρομή ή για κάποια παρόμοια δραστηριότητα. Τα οφέλη πολλά, οι γονείς κάνουν παρέα μεταξύ τους και συγχρόνως χαίρονται και τα παιδιά τους, που δεν στερούνται τη δική τους παρέα. Οι καθηγητές απαλλαγμένοι από την ευθύνη της συνοδείας, απολαμβάνουν την εκδρομή περισσότερο και, έχοντας την παρέα των γονιών, αφήνουν τα παιδιά περισσότερο στην ησυχία τους.
Εντάξει, ξέρω πως αυτό δεν μπορεί να κρατήσει για πολλά χρόνια, κάποτε οι μικροί μεγαλώνουν και δεν τρελαίνονται με την προοπτική να πηγαίνουν εκδρομές με τους γονείς τους, μα τουλάχιστον μπορούμε να τους ζητάμε να μας παίρνουν μαζί τους καμιά φορά, με την υπόσχεση να είμαστε φρόνιμοι.