Συζητώντας σήμερα με εκλεκτούς συναδέλφους σε έναν φιλόξενο διαδικτυακό χώρο για το θέμα της βαθμολογίας της έκθεσης, συνειδητοποίησα πόσο δύσκολο είναι να απαγκιστρωθούμε, ακόμα και οι πιο υποψιασμένοι από μας, από τα φαντάσματα του παρελθόντος. Διδάσκουμε σε επικοινωνιακό πλαίσιο, επιδιώκουμε να είναι σε θέση οι μαθητές μας να επικοινωνήσουν αποτελεσματικά μέσω του γραπτού τους λόγου και κατά βάθος τους ζητάμε να γράψουν έτσι που κανείς να μη θέλει να τους διαβάσει, παρά μόνο ένας διορθωτής, για να τους βάλει το καλά φυλαγμένο στο σεντούκι με τις αντίκες άριστα.
Ενώ δεν ζητάμε ποτέ να γράψουν δοκίμιο στις εξετάσεις- αν και διδάσκουμε δοκίμιο στην Γ΄Λυκείου- κατά βάθος περιμένουμε τα άρθρα ή οι ομιλίες που θα μας δώσουν να είναι μασκαρεμένα δοκίμια.
Τα περισσότερα κείμενα που δίνονται στις πανελλήνιες είναι δημοσιογραφικού χαρακτήρα, χωρίς απαιτητικό λεξιλόγιο και φιλοσοφικό περιεχόμενο. Ακόμα κι αν δοθεί δοκίμιο, εξομαλύνεται γλωσσικά και περιορίζεται σε έκταση δραματικά. Κι όμως, περιμένουμε από τους μαθητές να βάλουν τα γυαλιά στους συγγραφείς και να παραγάγουν κείμενα αρτιότερα γλωσσικά και νοηματικά από τα δοθέντα.
Ενώ έχουμε θητεύσει σε δοκιμιακά κείμενα* που αποθεώνουν τη χάρη της απλότητας και την καθιστούν ευθέως ανάλογη με την ποιητική αξία των συγγραφέων τους, αν βρεθούμε μπροστά σε ένα φρέσκο, αληθινό, αφτιασίδωτο νεανικό λόγο, τρομάζουμε και μαζευόμαστε κι αρχίζουμε να μετράμε με τσιγκουνιά τα κουκιά μας, μην πέσει κανένα παραπάνω και αλλοιώσει το βαθμολογικό μας κύρος.
Πάντως, τίποτε από όλα αυτά δεν γίνεται "χωρίς περίσκεψη, χωρίς αιδώ". Αναρωτιόμαστε, αμφιβάλλουμε, αναθεωρούμε, ανατρέπουμε. Εν μέσω ζοφερών πολιτικών και οικονομικών εξελίξεων που απειλούν κι αυτή την επιβίωσή μας, εμείς προσπαθούμε να γίνουμε λίγο πιο καλοί, λίγο πιο δίκαιοι δάσκαλοι. Να βοηθήσουμε ο ένας τον άλλον, να βρούμε στήριξη και καθοδήγηση από φωτισμένους συναδέλφους μας. Μέσα σε διαδικτυακές ή εξωδιαδικτυακές κοινότητες. Τα δικά μας ασκηταριά, τα δικά μας εργαστήρια του αύριο.
Προετοιμάζουμε τη μέρα που θα απελευθερωθούμε πραγματικά από τα δεσμά του σχολαστικισμού και του ακαδημαϊσμού και θα απελευθερώσουμε το λόγο και τη σκέψη των μαθητών μας.
(Αφιερωμένο στον μαθητή μου που του έβαλα 11, ενώ η έκθεσή του μου άρεσε περισσότερο από όλες και δεν παραπονέθηκε καθόλου.)
* "Κοντά μου βρισκόταν ένας απόστρατος ανεμόμυλος. Μια μέρα είδα στην πόρτα του ένα μεσόκοπο άνθρωπο που πελεκούσε ξύλα.- "Τι φτιάνεις;" τον ρώτησα. -"Θα διορθώσω το μύλο' θέλουν να τον κάνουν να γυρίζει για τον τουρισμό." Πιάσαμε κουβέντα' έμοιαζε σπουδαίος στη δουλειά του' ένας από τους δυο μαστόρους αυτού του είδους που έμεναν ακόμη στην περιοχή' μου μίλησε με γνώση και λεπτομέρεια για όλα: το χτίσιμο των μύλων, τα ξύλα, τα φυσικά τους, τις αρρώστιες τους.- "Κι άμα τον τελειώσεις" ξαναρώτησα "ο μύλος θα γυρίζει μόνο για να τον βλέπουν' δεν θ' αλέθει;" Με κοίταξε σαν να μην του είχε περάσει από το νου τέτοιο αδιανόητο πράγμα και μου είπε, με τη λαχτάρα της ψυχής του: -"Δεν είναι σωστό' πρέπει ν' αλέθουν και λίγο σιταράκι".
Γ. Σεφέρης Δοκιμές Β΄σελ.154
(όπου '=άνω τελεία)
