Και τώρα που ξέρουμε πια με σιγουριά ότι θα είμαστε φτωχοί και χρεοκοπημένοι, ακόμα κι αν δεν φάγαμε ποτέ χρήματα που δεν τα κερδίσαμε με τη δουλειά μας, τι κάνουμε;
Αγανακτήσαμε, φωνάξαμε, βρίσαμε, μας χτύπησαν, μας έκλεισαν πάλι στα σπίτια. Τα κόμματα, οι συνδικαλιστικές παρατάξεις, μας καλούν σε συνεχείς απεργίες, που δεν έχουν το παραμικρό αποτέλεσμα, εκτός από το να συρρικνώνουν κι άλλο το εισόδημά μας.
Περιμένουμε μέρα με τη μέρα το επόμενο χαράτσι, το επόμενο δυσμενές μέτρο, την ανεργία, την εφεδρεία, την απόλυση. Είμαστε στωικά έτοιμοι για όλα πια: στάση πληρωμών, δέσμευση καταθέσεων, πόλεμο, πανδημία, πυρηνική καταστροφή. Ένας λαός μαργωμένος από την κατάθλιψη να ακούει τα ίδια και τα ίδια για το τι έφταιξε και ποιος και για το ποιοι την πληρώνουν και ποιοι τη γλιτώνουν. Έτοιμοι να κατασπαράξουμε όποιον θεωρήσουμε λίγο καλύτερό μας, λίγο πιο βολεμένο από μας.
Όλα τα όπλα μας έχουν στομώσει από την κατάχρηση. Κάναμε, χρόνια τώρα συστηματικά, επετειακές καταλήψεις, απεργίες, διαδηλώσεις. Πώς να λειτουργήσουν τώρα που τα έχουμε ανάγκη; Κατέβηκε όλη η Αθήνα στο Σύνταγμα και πάλι όλα έγιναν κατά πώς τα σχεδίασαν ερήμην μας. Ούτε οι δημοσκοπήσεις ούτε οι προπηλακισμοί πολιτικών έχουν το παραμικρό αποτέλεσμα στο πολιτικό τοπίο. Ψηφίζουν, αποφασίζουν, αντιπολιτεύονται, στα ίδια γνωστά μοτίβα, λες και κάποιος πατάει ένα κουμπί στη Βουλή και όλοι ξεχνάνε τι υπάρχει απέξω. Και παρά τη μείωση των ποσοστών των μεγάλων κομμάτων, μια χαρά τη φτιάχνουν πάλι την κυβέρνηση του δικομματισμού με μια καλή βοήθεια.
Τι μας μένει από δω κι εμπρός;
Αυτό που έκαναν οι κάτοικοι της Πομπηΐας, όσοι δεν πρόλαβαν να φύγουν και είδαν το Βεζούβιο να τους απανθρακώνει;
Πώς θα αποφύγουμε να γίνουμε μακάβρια γλυπτά για τα μουσεία του μέλλοντος: "Ο έλληνας που δούλευε στο γραφείο του", "Ο έλληνας που πήγαινε ταξίδι", "Η ελληνίδα που πήγαινε για ψώνια", "Το ελληνάκι που πήγαινε χαρούμενο στο σχολείο", "Ο παππούς που έδινε χαρτζιλίκι στο εγγόνι του";
Δεν έχω, φυσικά, απάντηση σ'αυτά τα ερωτήματα, μα δεν έγραψα αυτό το κείμενο για να εκφράσω απλώς τις απορίες μου και να δηλώσω αμηχανία.
Έχω την υποψία ότι η κοινή μας αίσθηση αδιεξόδου είναι όχι μόνο αυτό που μας ενώνει, αλλά κι αυτό που μας απομακρύνει. Σαν τα λαβωμένα θηρία που φεύγουν από την αγέλη, για να γλείψουν τις πληγές τους. Μόνο που όταν επιστρέφουν, δεν βρίσκουν κανέναν εκεί που τον άφησαν.
Γι'αυτό λοιπόν, αν υπάρχουν απαντήσεις, θα τις βρούμε μαζί. Οι συνάδελφοι, οι συγχωριανοί, οι συγγενείς, οι φίλοι. Όλα τα μικρά και μεσαία κοινωνικά δίκτυα που έχουμε δημιουργήσει ως πρόσωπα.
( Όχι, τα μεγάλα που τα έχουμε φτιάξει ως κουκιά, δεν κάνουν.)
Δεν επικαλούμαι μόνο την αλληλεγγύη και την ανθρωπιά που θα γιατρέψουν τους πληγωμένους και πένητες. Αναφέρομαι στην κοινωνική και πολιτική στάση μας ως πρόσωπα μέσα σ'αυτά τα ποικίλα δίκτυα.
Για παράδειγμα, όσο κι αν είναι συρρικνωμένο το εισόδημά μας, ως καταναλωτές έχουμε ακόμη δύναμη όλοι μαζί. Το ποια προϊόντα ή υπηρεσίες θα προτιμήσουμε ή θα συστήσουμε ή το πώς θα συνεταιριστούμε για να επιτύχουμε καλύτερη εξοικονόμηση χρημάτων και πόρων.
Δείτε τι γίνεται με τις ανταλλαγές χωρίς χρήματα ή με τα διάφορα "συν" που ανθούν σε πολύ πιο εύπορες κοινωνίες. Οι άνθρωποι συγκατοικούν, μετακινούνται μαζί, πηγαίνουν διακοπές ό ένας στο σπίτι του άλλου, φροντίζουν ή διαβάζουν μαζί τα παιδιά τους, ανταλλάσσουν τα είδη ρουχισμού, τα φαγώσιμα κλπ.
Και για να γίνω πιο συγκεκριμένη:
Απευθύνομαι σε ένα από τα δικά μου δίκτυα, τους συναδέλφους μου δασκάλους και καθηγητές:
Καιρός να αρχίσουμε να συνεταιριζόμαστε, να διεκδικήσουμε πχ καλύτερες τιμές για βιβλία, που πια δεν μπορούμε να προμηθευτούμε με το μισθό μας. Να διεκδικήσουμε καλύτερα επιτόκια από τις τράπεζες για τη μισθοδοσία μας, καλύτερα ενοίκια στους τόπους που υπηρετούμε μακριά από τα σπίτια μας. Να επιλέξουμε τη συγκατοίκηση, να κάνουμε μπέιμπι σίτινγκ ή σχολική βοήθεια στα παιδιά μας. Να οργανώσουμε ακόμη και δραστηριότητες που θα μας ενισχύσουν οικονομικά πχ συλλογικές εκδόσεις βιβλίων και περιοδικών.
Σημαντικό επίσης είναι να μην κάνουμε εκπτώσεις. Να μην πέσουμε στην παγίδα του:"αυτοί κάνουν πως με πληρώνουν κι εγώ θα κάνω πως δουλεύω."
Ειδικά όσοι είμαστε στο δημόσιο και η δουλειά μας αφορά τη ζωή, την υγεία, τη μόρφωση των συμπολιτών μας και των παιδιών τους. Αν πέσουμε σ'αυτή την παγίδα, γρήγορα μαζί με την ανέχεια, θα αντιμετωπίσουμε και την αδιαφορία των συνανθρώπων μας, όταν τους χρειαζόμαστε.
Ίσα ίσα τώρα είναι που πρέπει να σταθούμε όρθιοι, να δώσουμε τον καλύτερο εαυτό μας, γιατί οι συμπολίτες μας δεν θα έχουν εναλλακτικές λύσεις, για να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες από την πλημμελή άσκηση των καθηκόντων μας.
Ας κάνουμε για παράδειγμα εμείς οι δάσκαλοι τα σχολεία εστίες αντίστασης στη μαυρίλα και την απόγνωση. Απογευματινά μαθήματα, εκδηλώσεις, αθλητισμό, ομάδες θεάτρου, χορού, κινηματογράφου. Ένα ολοήμερο προσφορά στη χειμαζόμενη ελληνική κοινωνία. Μια ανάσα για τον γονιό που αγωνιά για το ψωμί του παιδιού του. Τουλάχιστον να μην αγωνιά για τη μόρφωσή του. Δεν μπορούμε μια φορά κι εμείς στην ιστορία μας να αγωνιστούμε ανοίγοντας κι όχι κλείνοντας το σχολείο; Ας δοκιμάσουμε, τι άλλο έχουμε να χάσουμε πια; Τίποτα δε σώσαμε με το "ενάντια", το "κάτω" και το "κατά". Ας δούμε τι μπορεί να βγει με το "μαζί", το "υπέρ" και το "πάνω".
Ωραία και συμμορφωμένα τα λες, φρόνιμη γυριστρούλα, θα μου πείτε.
Μια χαρά θα τη βγάλουν όσοι μας κλέβουν τα χρήματα, τα δικαιώματα, τις δουλειές, τον εθνικό πλούτο.
Ενώ εμείς θα φτιάχνουμε δίκτυα αλληλεγγύης και συνεταιριστικούς ομίλους, αυτοί θα λυμαίνονται ανενόχλητοι το βιος μας.
Δεν προσπαθώ να γιατρέψω με ασπιρίνες τον καρκίνο, φίλοι μου. Τον αληθινό ενεργό πολίτη προσπαθώ να "αναστήσω". Αυτόν που θάφτηκε κάτω από τη φούσκα μιας πλαστικής ευμάρειας, κάτω από τη σήψη των ξύλινων πολιτικών λόγων και ιδεών. Αν αυτό το ον δεν καταφέρει να βρει το βιότοπο που θα το κάνει να ευδοκιμήσει, αν δεν μπορέσει να διαφεντέψει το έχει του, το μέλλον των παιδιών του ως πολίτης κι όχι ως φοβισμένο ανθρωπάκι, όλα τα θεριά αυτού του κόσμου θα συνεχίζουν ανενόχλητα το κατασπάραγμά μας.
