Sunday, February 7, 2016

Η νοσταλγία της σχολικής ποδιάς







Τον τελευταίο καιρό μαζί με τις γρίπες σέρνεται και μια νοσταλγία με την έμφαση στο β΄συνθετικό. Πολύς πόνος για τα παλιά, το πρόσφατο παρελθόν, που συμπίπτει όλως τυχαίως με την πριν από τη δεκαετία του '80 εποχή. Ξεχνάμε εμφύλιους, κατατρεγμούς και χούντες και εξιδανικεύουμε τα πάντα: τα φαγητά, τα σχολεία, τα παιδικά παιχνίδια, τη διασκέδαση, τη μόδα, και τώρα τελευταία και τη σχολική ποδιά. Νοσταλγήσαμε και τη σχολική ποδιά που τάχα μου κάλυπτε τις κοινωνικές ανισότητες με την ομοιομορφία της και μετέδιδε τον σεβασμό και την μαθητική ιδιότητα αφ' εαυτής. Δηλαδή εμείς που φορούσαμε την ποδιά σε όλα τα μαθητικά μας χρόνια, δεν ξέραμε ποιος είναι ο πλούσιος ανάμεσά μας; Ποιος ζει άνετα, ποιος έχει πολύ χαρτζιλίκι, ποιος πάει ταξίδια και φοράει ακριβό παλτό και παπούτσια;  Η ποδιά τα έκρυβε όλα αυτά; Θυμάμαι τον καημό ενός μεγαλύτερου από μένα αγοριού, που θυμόταν τις μπανάνες που έτρωγε η πλούσια συμμαθήτρια, ενώ οι υπόλοιποι δεν τις είχαν καν δοκιμάσει. Κι άλλοι πάλι που τους έχει μείνει αξέχαστη η ιδιαίτερη εύνοια για τα παιδιά των εύπορων οικογενειών από το...δημοκρατικό σχολείο της ποδιάς. Όσο για το σεβασμό, μακάρι να συμπεριφερόμουν ως μαθήτρια όπως οι μαθητές μου όλα αυτά τα χρόνια που διδάσκω, έστω και στο ελάχιστο. Δυστυχώς, ήμασταν σούζα σε όσους φοβόμασταν και υπέφεραν όσοι δεν μας...ενέπνεαν τέτοιο "σεβασμό". Τους σταυρώναμε. Και δεν ήταν απαραίτητα οι κακοί δάσκαλοι, απλώς όταν σε κρατούν συνεχώς με το φόβο, βρίσκεις κάποιο εξιλαστήριο θύμα για να εκτονώσεις την εφηβική αντίδραση.  Θυμάμαι έναν καθηγητή μας που εξαναγκάστηκε σε παραίτηση, αφού πρώτα τρελάθηκε. Δεν λέω ότι τον τρελάναμε, αλλά σίγουρα βοηθήσαμε κι εμείς να φτάσει στα άκρα με τα γυμνάσια που του κάναμε. Κι όσο πιο πίσω πάμε στο χρόνο, τόσο πιο ακραίες συμπεριφορές μαθητών συναντάμε, από το Δημοτικό ακόμα. Οι ίδιοι άνθρωποι που μιλάνε για την έλλειψη σεβασμού των νέων σήμερα, μόλις τους πετύχεις σε στιγμή ειλικρίνειας σου διηγούνται σκανταλιές τους στο σχολείο,που δεν τις έχει υποστεί κανένας σημερινός δάσκαλος, ευτυχώς. Αφήνω τελευταία τη σεμνότητα της εμφάνισης, που, τάχα μου, εξασφάλιζε η ποδιά. Τα κουμπιά που ξεχνιόνταν

ξεκούμπωτα, το μήκος της φούστας που αγωνιζόταν να ανηφορίσει -παρά τις δριμύτατες απαγορεύσεις και το...ξήλωμα του στριφώματος (!)- το μοντέρνο και πολύ εφαρμοστό στιλ που λάνσαραν και επώνυμοι σχεδιαστές, μας ξανάδιναν ένα κομμάτι από τη χαμένη μας κοκεταρία, μαζί με ένα αποτελεσματικό όπλο άσκησης ...θηλυκής εξουσίας προς πάσα κατεύθυνση.
Από πολλές πλευρές το ντύσιμο των περισσότερων μαθητριών σήμερα είναι πολύ καταλληλότερο για σχολική χρήση. Μια φόρμα ή ένα τζιν, ένα φούτερ και αθλητικά. Όπως και τότε, τη διαφορά την κάνουν οι μάρκες και η ποιότητα των ρούχων κι όχι το είδος τους. Ας μην αναλωνόμαστε λοιπόν σε μια νοσταλγία για "κάτι που ποτέ δεν ζήσαμε", για να παραφράσω λίγο και τον ποιητή (Τ. Λειβαδίτη) κι ας θυμηθούμε όσο πιο καθαρά μπορούμε "αυτό που υπήρξε τότε όλη η ζωή μας".

Με τον Μάνο Λοΐζο, το 1979

  Στον Άη Γιώργη στου Φαράλη, είδα το Μάνο Λοΐζο, τον Απρίλιο του 1979. Ήταν Δευτέρα του Πάσχα και είχε έρθει με την παρέα του Γιώργου του Δ...